Hypocrisie in het ‘huwelijksdebat’: waarom alleen een maatschappelijke discussie voor homoseksuele relaties?

Jrg 21 no 6 september 2024

Tekst Carla Bakboord

In Suriname, zoals in vele landen, mogen straks heteroseksuele mensen vanaf achttien jaar zonder enige vorm van protest trouwen voor de wet. Het maakt niet uit of ze jong zijn of oud of ze een strafblad hebben of ze hun partner of een kind hebben verkracht. Het Surinaams Burgerlijk Wetboek (BW) staat volledig achter hen, waardoor ze elkaar economisch, financieel, juridisch en sociaal kunnen beschermen en veiligstellen. Maar wat gebeurt er wanneer twee mensen van hetzelfde geslacht datzelfde recht opeisen? Dan wordt het plotseling een kwestie van nationale discussie en wordt hun burgerrecht om te trouwen en elkaar te beschermen ineens een onderwerp van fel debat. 

Op 14 augustus heeft De Nationale Assemblee (DNA) een reeks wijzigingen in het nieuwe Burgerlijk Wetboek aangenomen. Het voorstel om het burgerlijk huwelijk open te stellen voor partners van hetzelfde geslacht is door DNA afgewezen, met als argument dat dit tegen onze waarden en normen, vervat in het BW, zou zijn. 

Het is opvallend dat, wanneer het aankomt op het burgerlijke huwelijk tussen twee personen van hetzelfde geslacht, het voornamelijk politici en religieuze leiders zijn die ineens in koor roepen om een ‘maatschappelijk debat’. Waarom? 

Welke impact heeft een huwelijk tussen twee personen van hetzelfde geslacht op anderen? Het raakt geen enkele heteroseksueel, geen enkele politicus of religieuze leider, het beïnvloedt hun huwelijken niet en het verandert hun dagelijkse leven niet. Toch moet er een maatschappelijk debat plaatsvinden, alsof het een kwestie is die iedereen aangaat en persoonlijk raakt. 

Gelukkig zijn er ook politici en religieuze leiders die niet alleen respect hebben voor de burgerrechten van heteroseksuele koppels. Zij hebben ook respect voor de burgerrechten van homoseksuele koppels en spreken zich daar ook publiekelijk over uit.

Homoseksuelen ook Surinaamse staatsburgers

Laten we eerlijk zijn: in bijna elke familie is er wel een homoseksueel familielid. Ook in de familie van alle politici en religieuze leiders. En homoseksuele mensen zijn niet een of andere verre minderheid die niets met ons te maken heeft. Zij maken deel uit van onze gezinnen, onze vriendengroepen, onze gemeenschappen. Zij hebben, net als iedereen, het recht om een ander lief te hebben, te trouwen en hun partner te beschermen. En net als veel heteroseksuele mensen, hebben ook zij kinderen. Maar het nieuwe BW ontneemt ook die kinderen hun rechten.

Wanneer twee mensen van hetzelfde geslacht samen kinderen opvoeden, kan het niet-biologische kind van de partner volgens het nieuwe BW niet erven. Dit terwijl een niet-biologische heteroseksuele stiefvader wel het biologisch kind van zijn vrouw mag erkennen. 

Het is een pijnlijke ongelijkheid die geen plaats zou moeten hebben in een rechtvaardige samenleving. Hiermee laten onze autoriteiten openlijk zien dat zij onrechtvaardigheid prediken en voorstaan. En bewust keuzes maken welke burgers van de natie meetellen en welke worden uitgesloten en gediscrimineerd. 

Dit gebrek aan erkenning van de burgerrechten van homoseksuele koppels heeft ernstige gevolgen, zowel financieel als emotioneel, voor de kinderen die in zulke gezinnen opgroeien. Dit roept bij mij de vraag op die ik niet kan loslaten: ‘waarom is er geen maatschappelijk debat gevoerd toen het ging om het erkennen van buitenechtelijke kinderen van een man? 

Nu kunnen plotseling mannen hun onwettige kinderen erkennen, zoals opgenomen in het nieuwe BW. Wat betekent dit voor de nalatenschap? Wat als de getrouwde vrouw heeft bijgedragen aan het vermogen van de patriarchale vader? Wat als de kinderen uit het huwelijk hebben geïnvesteerd in dat vermogen? 

Over deze kwestie is geen maatschappelijk debat gevoerd met onder meer de gehuwde vrouwen om na te gaan wat zij ervan vinden. Of met kinderen die uit een huwelijk zijn geboren. Want hoe dan ook, dit zal financieel, economisch, juridisch en ook sociaal impact hebben op hun leven. En ik hoor geen protest van politici en religieuze leiders die nu zo luidkeels roepen als het gaat om de burgerrechten van homoseksuele mensen.

Dubbele standaard

Is vreemdgaan binnen het huwelijk dan opeens acceptabel? Valt dat niet onder normvervaging? Waar zijn de religieuze leiders nu als het gaat om het verdedigen van de heilige geschriften die vreemdgaan binnen het huwelijk veroordelen? Het lijkt erop dat het morele kompas van onze samenleving selectief werkt, afhankelijk van wiens rechten op dat moment op het spel staan.

Religieuze leiders prediken voortdurend over het belang van waarden en normen van het heteroseksuele gezin. Onlangs hebben ze zelfs gesteld dat we jongeren geen seksuele voorlichting moeten geven, omdat dit – volgens hen – seksueel gedrag zou stimuleren en dus zou kunnen leiden tot normvervaging. Maar wanneer het gaat om het erkennen van buitenechtelijke kinderen, lijkt het ineens geen probleem dat seks buiten het huwelijk wordt gestimuleerd, en vinden zowel vele politici als religieuze leiders dit blijkbaar acceptabel.

Laat mij duidelijk zijn: dit is hun redenering, niet de mijne. Begrijp me goed, ik ben een voorstander van gelijke rechten voor elk kind, inclusief buitenechtelijke kinderen. Dat staat voor mij niet ter discussie. Wat wél ter discussie staat, is de dubbele moraal die hier gehanteerd wordt, en het feit dat de samenleving hierover zwijgt. 

Het feit dat we überhaupt een maatschappelijk debat moeten voeren over het burgerrecht van twee mensen van hetzelfde geslacht om te trouwen, is op zichzelf al een grove vorm van discriminatie. Het legt een dubbele standaard bloot: heteroseksuelen mogen ongestoord hun rechten uitoefenen, terwijl homoseksuelen eerst door brandende hoepels moeten springen.

Het is tijd dat we ons afvragen waarom er zo’n discrepantie bestaat in de manier waarop we omgaan met huwelijksrechten. Waarom een debat voeren dat geen enkel ander burgerlijk huwelijk beïnvloedt? Waarom is het recht van homoseksuelen om hun partner bij wet te beschermen een kwestie van discussie, terwijl we zwijgen wanneer heteroseksuelen dezelfde rechten zonder enige vorm van controle of protest kunnen uitoefenen?

Dit debat is niet alleen onnodig, maar ook schadelijk. Het versterkt het idee dat homoseksuelen anders zijn, dat hun liefdesrelaties minder waard zouden zijn, dat hun mensenrechten niet vanzelfsprekend zijn. En dat in onze samenleving die beweert gelijkheid en rechtvaardigheid te waarderen. Dit is absoluut onacceptabel.