Jrg 17 no 6 september 2020                                                                                                          

door Carla Bakboord 

Dat vele first ladies niet slechts een ceremoniële rol vervullen, blijkt al decennialang. Zij willen tegenwoordig hun deskundigheid, vaardigheden en visie vooral inzetten en zich niet meer buiten de politieke arena positioneren. Daarom betreden zij de politieke inner circle van de president en houden als een politiek geëngageerde first lady een eigen pleidooi voor beleid en beleidsbeslissingen. In dit openhartig gesprek met mr. Mellisa Santokhi – Seenacherry vertelt zij ook hoe zij in deze regeerperiode al invulling geeft aan haar rol als onze first lady. 

Wie is Mellisa Santokhi-Seenacherry?

• 

“Ik ben een gewone vrouw. In een eenvoudige omgeving opgegroeid. Toen ik jong was, vond ik dat ik met van alles mee kon doen. Ik had het geluk dat ik met kinderen van de buurt bij ons op het erf kon spelen. Ik wilde in bomen klimmen om manjas te plukken. En plots hoorde ik, dat mag niet. Waarom niet? Omdat ik een meisje ben. Altijd raakte ik aan het eind van de dag verwikkeld in discussies. Ik heb er moeite mee waarom ik iets niet zou mogen. Eerst was het argument, omdat ik een meisje ben. Maar mijn moeder merkte dat dit voor mij niet overtuigend genoeg was. Dus zei ze dat ik een arm – of beenbreuk kon oplopen. En wie gaat je dan naar de arts brengen?” 

Mellisa heeft al heel vroeg ervaren dat omdat je een meisje bent jou veel beperkingen worden opgelegd en wilde altijd weten waarom. “Ik was vrij mondig en durfde vragen te stellen maar was geen rebel. Ik hield mijn veiligheid wel in de gaten wetende dat mijn ouders van mij hielden en dat zij mij wilden beschermen. Ik speelde alleen met de kinderen van de buurt. Er kwamen geen buitenstaanders binnen. Mijn waakzame moeder hield altijd toezicht over haar twee dochters. Hoewel ik de grenzen verlegde, nam ik de veiligheid wel in acht. Mijn ouders wisten niet goed met mijn vragen om te gaan, maar dat heeft mij nooit weerhouden vragen te stellen en een rationeel antwoord te verwachten. Ik had een gezonde nieuwsgierigheid en een drang naar kennis.” 

Zelfredzaamheid 
Toen Mellisa acht jaar oud was wist zij al dat zij advocaat of rechter wilde worden. Zij besefte toen al anders te zijn dan haar klasgenoten die stewardess wilden worden. “Mijn moeder zei, in principe is je diploma je pas naar zelfstandigheid. Dus door te studeren kom je aan een goede baan. En dat zorgt voor zelfstandigheid. En vooral zelfredzaamheid. Mijn moeder was een manusje van alles en zo ben ik ook. Hier in het paleis is er aan een deur een haak. Telkens als je er langsloopt, blijf je eraan vasthaken. Ik vroeg aan iemand om er even naar te kijken, maar die had geen schroevendraaier. Met een mes heb ik het toen maar zelf gedaan. Normaal gesproken zou ik niemand vragen. Zelfredzaamheid is voor mij een heel belangrijke vaardigheid. Als iets stuk is probeer ik het eerst zelf te maken.” 

Tijdens haar studie was Mellisa student-assistent, zat in studentencommissies, pleitte toen al voor diverse zaken en kwam regelmatig in conflict. “Ik heb er moeite mee wanneer iemand mij iets wil opleggen dat onrechtvaardig is. Mijn schoolhoofd op de mulo verwachtte niet dat ik, als klein meisje, al zo kon opkomen voor mezelf. Ik werkte ook tijdens mijn studie hoewel mijn vader vond dat dit niet hoeft, omdat hij voor zijn kinderen zorgt. Ook dit was onderwerp van discussie. Op den duur hebben mijn ouders het gewoon geaccepteerd. Met werken en participeren in het arbeidsproces kan je jezelf alleen maar verrijken.

Scherpe kanten
Ik blijf het liefst op de achtergrond. Maar deze functie dwingt je gewoon om in de schijnwerpers te zijn. Ik ben er niet echt comfortabel mee. Ik moet eraan wennen en ermee leren omgaan. Het is nieuw voor mij. Ik kan vrij direct zijn. Zo ben ik gewoon. Maar wat men verwacht van een first lady is één met veel meer zachte, ronde kanten dan één met sterke, scherpe kanten.  Mijn juridische opleidingen en mijn karakter roepen eerder die sterke, scherpe kanten op. Ik benoem de zaken die partijen zelf niet willen benoemen, waardoor er geen schikking of oplossing komt in hun geschil. Ik had daar geen training voor nodig. Dat heb ik meegekregen van mijn moeder. De opleiding heeft het enkel versterkt. 

De indruk wordt gewekt dat een first lady in een bepaald ceremonieel hokje moet passen. Daarmee word je al een beperking opgelegd. Ik kijk niet naar de beperking. Ik kijk naar de mogelijkheden; anders zou ik op de bank zitten. We stimuleren vrouwen toch niet om te gaan studeren om later hun kennis niet te mogen inzetten op het hoogste niveau? Omdat ik de vrouw ben van de president moet ik in dit hokje blijven? Het is juist mijn taak mijn mogelijkheden te belichten. Want als wij de nu opkomende jonge vrouwelijke leiders leren zich alleen te focussen op de beperkingen, en hen in een hokje vastzetten, zullen ze er niet meer uitkomen.  Ik denk out of the box. En ben niet in een box te plaatsen.  De mouwen oprollen. Niet wachten op de schroevendraaier maar, het zelf oplossen. Dit is gewoon mijn instelling.  Daarom kan ik niet aan de zijlijn blijven staan wanneer ons land in een crisis verkeert.  Ik heb passie, kennis, visie en vaardigheden. Die moet ik inzetten in landsbelang. 

Iedereen moet resultaatgericht denken en handelen en vaardigheden ontwikkelen die de zelfredzaamheid bevorderen. Ik ben blij met mijn team dat mij pro deo ondersteunt. Zij zijn evenals ik resultaatgericht en denken vanuit het principe van zelfredzaamheid en mogelijkheden. We zijn bezig de jeugd dit bij te brengen. Zo hebben wij het project ‘Get skilled academy’ gelanceerd voor jongeren. Wij starten met 500 studenten die voor een jaar kosteloos cursussen online kunnen volgen voor het ontwikkelen van vaardigheden. In de nabije toekomst zal ik ook een gezondheidsproject starten. Ik tref nu al voorbereidingen hiervoor. Nu ben ik bezig met een broodproject om de jeugd te voorzien van meergranen bruinbrood.

Velen zullen mij niet begrijpen omdat de beperking in hun referentiekader verscholen zit. Net zoals ik als jong meisje mij niet liet beperken in mijn mogelijkheden zal ik dat nu ook als volwassen vrouw en first lady niet doen. Het zou echter in strijd zijn met mijn grondrechten en met mijn prestatiedrang als ik aan de zijlijn zou moeten blijven omdat ik de first lady ben. Ik zou dus als vrouw financieel afhankelijk moeten zijn van mijn man. Is dit het wat wij propageren? Mijn hele leven ben ik opgevoed om zelfstandig en zelfredzaam te zijn. En nu wil de samenleving mij afhankelijkheid en het glazen plafond opleggen? Dat is tegen alle moleculen in mijn lichaam.  Dit is wat je van jouw dochter verwacht? Ik ben ook jouw zus. Ik ben ook de moeder van de natie. En ik hoop dat men zich dat realiseert.  Als ik dit moet volgen, zou ik mijn grondrechten moeten opgeven. Ik ben dan niet meer gelijkwaardig aan de anderen. Ik wil juist een voorbeeld zijn voor vrouwen die ook zelfstandig, op hun eigen manier, zichzelf willen ontwikkelen.