Jrg 21 no 10
Tekst Carla Bakboord
Van 25 november, de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen, tot en met 10 december, de Internationale Dag voor de Rechten van de Mens, wordt zestien dagen lang wereldwijd extra aandacht gevraagd voor het geweld dat vrouwen en meisjes nog steeds treft. Geweld tegen vrouwen is een ernstige schending van mensenrechten en manifesteert zich in diverse vormen: fysiek, seksueel, psychologisch en economisch.
In het kader van deze zestiendaagse campagne tegen gendergerelateerd geweld, zijn de ministeries van Binnenlandse Zaken (Biza) en Justitie en Politie (Juspol), in samenwerking met Women’s Rights Centre met technische ondersteuning van het United Nations Population Fund (UNFPA), op 26 november gestart met een reeks workshops: ‘Basiskennis en vaardigheden over gendergerelateerd en huiselijk geweld en doorverwijzen’. Deze richten zich op eerste aanspreekpunten van diverse ministeries en niet-gouvernementele organisaties (NGO’s). De volgende sessies vinden plaats op 3 en 10 december.
De workshop bouwt voort op de resultaten van de regionale training van de UNFPA voor trainers in ‘Managing Gender Based Violence in Emergencies and the provision of survivor centered Services’ en ook op de resultaten van het project ‘Capacity Strengthening to Address Gender Based Violence Service Provision and Adaptation During Emergencies in Suriname’ die in 2020 werden uitgevoerd door de ministeries van Juspol en Biza, in samenwerking met UNFPA en het United Nations Development Programme.
Dit project heeft, als reactie op de impact van Covid-19, maatschappelijke organisaties en overheidsinstellingen samengebracht om te werken aan een effectieve aanpak van gendergerelateerd geweld. Het resulteerde in de ontwikkeling van Surinames eerste nationale doorverwijsroute en de training van een cohort nationale trainers, afkomstig uit de overheid en NGO’s. Deze trainers hebben toen voor dienstverleners onlinetrainingen verzorgd over gendergerelateerd geweld in noodsituaties.
Een deel van hen (veertien trainers), afkomstig van het Bureau Gender Aangelegenheden, het Bureau Vrouw en Kind, het Bureau Openbare Gezondheidszorg, de Dienst Nationale Veiligheid, het Directoraat Duurzame Ontwikkeling Inheemsen, Women’s Rights Centre, Dynamic Legal Advice, de Vereniging van Sociaal Werkers in Suriname en stichting De Stem, verzorgt nu deze workshops onder begeleiding van Carla Bakboord. Er is afgesproken dat deze trainees in de toekomst de workshops zelfstandig zullen uitvoeren.
In de praktijk blijkt dat op de werkvloer regelmatig hulp of advies wordt gevraagd door of voor slachtoffers van gendergerelateerd en huiselijk geweld. Dienstverleners weten vaak niet goed hoe zij hiermee moeten omgaan. Daarom zijn deze workshops specifiek gericht op first responders (eerste aanspreekpunten) van overheidsinstanties en enkele NGO’s die niet eerder training hebben gevolgd over gendergerelateerd of huiselijk geweld, maar in hun werk al ondersteuning bieden of zullen bieden aan slachtoffers. Het doel is hun kennis en vaardigheden te vergroten, zodat zij slachtoffers effectief kunnen ondersteunen en doorverwijzen naar passende hulp. In totaal hebben 74 dienstverleners zich aangemeld.
Tijdens de workshops worden de volgende thema’s behandeld: mensenrechten in relatie tot gendergerelateerd en huiselijk geweld; een mensenrechten visie; gender en geweld; huiselijk geweld; nationale wetgeving rondom gendergerelateerd en huiselijk geweld; slachtoffergerichte benadering; en doorverwijzing naar passende hulp.
Elk thema wordt verzorgd door een team van trainers, wat zorgt voor variatie in de workshops, zoals door de deelnemers in de eerste workshop is aangegeven. Voor velen is het vernieuwend om gendergerelateerd en huiselijk geweld vanuit een mensenrechtenperspectief aan te pakken.
Eugenie Esajas van Stichting De Stem en trainer benadrukt dit: ‘Het meest interessante vind ik de invalshoek van mensenrechten bij de thema’s gendergerelateerd en huiselijk geweld, én de diversiteit aan participanten. Een mensenrechtenvisie is zo basic bij elke vorm van geweld en het moeten willen stoppen hiervan.”
Ook de deelnemers kijken met veel voldoening terug op de training. Zo vertelt Priankha Manbodh van het ministerie van Openbare Werken dat ze de training heel inspirerend vond: “We hebben niet alleen veel nieuwe inzichten opgedaan, maar ook praktische handvatten gekregen die we direct kunnen toepassen. Denk bijvoorbeeld aan hoe je een slachtoffer geruststelt, doorverwijst of de nationale wetgeving toepast om mensenrechten te beschermen. Laten we allemaal deze kennis delen, bewuster worden en vooral bij onszelf beginnen. We kunnen een voorbeeld zijn en zorgen dat jongeren een betere toekomst krijgen. Wat kinderen zien, vormt hen: ‘Wounded children become wounded adults, and wounded adults can destroy others’.” Manbodh geeft aan dat het vaak voorkomt dat slachtoffers van huiselijk geweld niet weten welke stappen ze moeten ondernemen tegen de dader, omdat ze niet goed geïnformeerd zijn. Daarom vindt zij het geweldig dat deze organisatie dit onderwerp onder de aandacht brengt. “Door trainingen te verzorgen, verspreid je bewustwording binnen de gemeenschap. Hoewel niet iedereen aan zo’n training kan deelnemen, kunnen wij, die deze kans hebben gekregen, de kennis delen en zo bijdragen aan het verminderen van huiselijk geweld,” aldus Manbodh.
Sjaenda Pita, van het directoraat Duurzame Ontwikkeling Inheemsen, de jongste trainer, is zeer enthousiast over de start van het programma. Voor haar is het een waardevolle kans om nieuwe kennis op te doen en die door te geven. “Het is een uitstekend initiatief dat bijdraagt aan de versterking van onze samenleving, en ik werk graag samen met anderen om hieraan bij te dragen”, zegt ze.
Tijdens het traject heeft ze geleerd hoe om te gaan met huiselijk geweld en hoe eenvoudig het kan zijn om een beschermingsbevel aan te vragen. “Ik heb ook ingezien dat we, door onze ‘Surinaamse’ opvoeding, soms onbewust een blind oog kunnen hebben voor huiselijk geweld. Het groeiende geweld in onze omgeving leidt er bovendien toe dat de jongere generatie dit steeds meer als normaal begint te beschouwen. Met de kennis die ik nu heb, wil ik mijn best doen om mensen om me heen bewust te maken dat geweld onacceptabel en nooit normaal is.”
Pita benadrukt het belang van persoonlijke verantwoordelijkheid: “We moeten allemaal streven naar een betere wereld, niet alleen voor onszelf, maar ook voor de mensen om ons heen. Gendergerelateerd geweld en huiselijk geweld zijn nooit acceptabel, en niemand verdient het om hiermee te worden geconfronteerd De verandering begint bij onszelf. ‘Verbeter de wereld, begin bij jezelf is geen kritiek, maar een oproep om die eerste stap te zetten naar een betere, veiligere wereld, vrij van huiselijk en gendergerelateerd geweld.”
Women's Rights Centre Suriname 