De Wet Bestrijding Huiselijk Geweld is geëvalueerd; Wat nu?

Jrg 20 no 5 augustus 2023

Tekst Henna Guicherit

Beeld Collectie DNA

De op 11 juli 2009 in werking getreden Wet Bestrijding Huiselijk Geweld (WBHG) is een mijlpaal in de strijd voor het voorkomen en indammen van huiselijk geweld. Met deze wet zijn ontegenzeggelijk enkele stappen vooruitgezet gezet op de lange, hobbelige weg naar een samenleving vrij van alle vormen van geweld. 

Women’s Rights Centre (WRC) achtte het in 2022 de hoogste tijd om middels een kwantitatieve en kwalitatieve multi-stakeholder evaluatie na te gaan hoe effectief en efficiënt deze wet in de afgelopen dertien jaar is toegepast. Deze evaluatie is uitgevoerd dankzij een financiële bijdrage van het Canada Fund for Local Initiatives en de ondersteuning van het ministerie van Justitie en Politie (Juspol), vertegenwoordigers van alle relevante stakeholders en vele jonge vrijwilligers.

Recent heeft het bestuur van WRC het ‘Rapport evaluatie wet bestrijding huiselijk geweld’ aangeboden aan Juspol-minister Kenneth Amoksi van Justitie en Politie en voorzitter Marinus Bee van De Nationale Assemblee (DNA) en is tevens het startsein gegeven voor het vervolgtraject. 

De WBHG heeft een preventief karakter en heeft in de afgelopen dertien jaar vele (potentiële) slachtoffers van huiselijk geweld bescherming geboden en een onverwachts gunstig effect gehad op gedaagden/daders die voor de rechter verschenen. Er zijn tijdens de evaluatiesessies behalve pluspunten verbeterpunten geïdentificeerd. De verbeterpunten betreffen randvoorwaarden waaraan voldaan moet worden en voorstellen tot wetswijziging. Er moet nu hard worden gewerkt om bij de volgende evaluatie hieraan te hebben voldaan.

Vervolgtraject

Met nogmaals een financiële ondersteuning van het Canada Fund for Local Initiatives is WRC nu in de gelegenheid, om op basis van de evaluatie uitkomsten het project ‘Strengthening the protection and prevention of victims of gender based and domestic violence in Suriname through workshops youth and advocacy campaign’ uit te voeren. Dit vervolgproject moet onder meer resulteren in een concept gewijzigde ‘Wet bestrijding huiselijk geweld’ en een verbeterde capaciteit in de toepassing van deze wet.

Een door WRC ingestelde multidisciplinaire commissie, die bestaat uit de juristen Rashmi Chotkoe, Geeta Harpal, Isaura Morsen, Carmen Rasam, Eric Rudge, Sharita Seetal, en Nancy Tai Apin, buigt zich momenteel over de voorgestelde wenselijkheden en aanbevelingen tot wijzigingen van de wet en in hoeverre de vertaalslag kan worden gemaakt naar een wetswijziging. Daarna zal WRC het concept gewijzigde WBHG bespreken met de stakeholders en vervolgens aanbieden aan de minister van Justitie en Politie en de voorzitter van DNA. WRC zal er voor pleiten dat het concept gewijzigde WBHG snel op de agenda van DNA wordt opgebracht, aangenomen en hopelijk in het eerste kwartaal van 2024 in werking zal treden.

Doelen

Met dit project wordt ook beoogd de capaciteit van de rechtshandhaving en de justitiële sector te verbeteren om tegemoet te komen aan de behoeften van (potentiële) slachtoffers van huiselijk geweld door toepassing van de (te wijzigen) wet ‘Bestrijding huiselijk geweld’. Het project heeft ook tot doel de kennis van de leden van het Hof van Justitie te vergroten door kennis en ervaring op het gebied van gevallen van huiselijk geweld uit te wisselen met magistraten van de Familie Rechtbank op Trinidad en Tobago. Deze rechtbank heeft reeds een magistraat toegewezen die in het laatste kwartaal van dit jaar in Paramaribo seminars zal verzorgen voor de justitiële sector en van gedachten wisselen over de wijziging van de WBHG.

In het kader van dit project zal ook gewerkt worden aan het vergroten van het bewustzijn over huiselijk geweld in de samenleving. Zo zal er een landelijke bewustwordingscampagne over de (te wijzigen) WBHG worden uitgevoerd, zullen jongeren een rechtszaak bijwonen en komt er een lesbrief over huiselijk geweld en op gender gebaseerd geweld voor leerlingen van het voortgezet onderwijs. 

WRC blijft zich sterk maken voor het integreren van een module ‘wet bestrijding huiselijk geweld’ in de opleidingen van eerstelijnsprofessionals, zoals de opleiding tot politieagent, militair, marechaussee, verpleegkundige, arts, sociaal-maatschappelijk werker, psycholoog en geestelijke. In dit vervolgtraject hebben de ministers van Justitie en Politie en Defensie toegezegd een module over huiselijk geweld en de wet ‘Bestrijding huiselijk geweld’ te incorporeren in het curriculum van de Politieacademie van het Korps Politie Suriname en de opleiding tot marechaussee van de Surinaamse Militaire Academie.

De wet ‘Bestrijding huiselijk geweld’ is en blijft een belangrijk instrument in de bescherming van, ondersteuning en gerechtigheid aan slachtoffers van huiselijk geweld. Hiermee erkennen wij dat huiselijk geweld een ernstige schending is van de fundamentele rechten en waardigheid van mensen. De wijziging van deze wet moet ertoe bijdragen dat de bestrijding van huiselijk geweld efficiënter en effectiever wordt aangepakt. Een vereiste is wel dat ook aan de randvoorwaarden wordt voldaan.