Primaire gezondheidszorg bewoners binnenland heeft geen prioriteit

Jrg 21 no 2 mei 2024

Tekst Henna Guicherit

Beeld Medische Zending PHC Suriname

Er zijn heel veel zaken die de gezondheid van de binnenlandbewoners bedreigen en achteruit doen gaan; veelal buiten de invloedsfeer van de gezondheidzorg. De ongebreidelde houtkap en ongeordende goudwinning hebben een negatieve invloed op de gezondheid van de mensen in het binnenland. Als dan de Medische Zending Primary Health Care Suriname (MZ) geen of minder geld ter beschikking krijgt wordt de capaciteit om de gezondheid van de mensen positief te beïnvloeden, gefrustreerd.

Dreiging

Maureen van Dijk – Wijngaarde is duidelijk, MZ-onderdirecteur medische zaken, is duidelijk niet gerust over de situatie. “Vanwege het niet tijdig ontvangen van het minimale budget dreigen de bedrijfsactiviteiten van de instelling klem te lopen; met alle gevolgen van dien. De nationale programma’s kunnen niet volgens protocol worden uitgevoerd. Geen geld voor transport betekent dat onderhoudswerkzaamheden aan bijvoorbeeld gebouwen, terreinen en steigers niet tijdig kunnen worden uitgevoerd. Politochten en personeelswissel kunnen niet plaatsvinden en er moeten beleidskeuzes worden gemaakt die ethische vragen oproepen. 

Waarop moet ik bezuinigen? Welke diensten ga ik wel en welke niet uitvoeren? In welk deel van het verzorgingsgebied? We bezuinigen al jaren omdat we over onvoldoende geld beschikken.”

Ze stelt verder dat het nationaal programma schoolgezondheidszorg niet naar behoren kan worden uitgevoerd. “Wij hebben, in het kader van het nationaal programma schoolgezondheidszorg geen geld voor het materiaal om de kinderen volgens protocol te testen. Hebben we van een donor wat materiaal dan testen we alleen zwangere op hun sahli en de schoolkinderen niet. Maar dat is een medisch ethisch besluit dat je neemt omdat je niet over genoeg materiaal beschikt. Of omdat je het geld niet hebt om het materiaal tijdig aan te schaffen. Maar in principe is het besluit te herleiden naar de regering die het geld niet overmaakt.” 

Het directielid stelt dat terwijl er in het binnenland veel meer braken en diarree voorkomt er geen ORS voorradig is in het land. Is het er wel, dan verstrekt het Bedrijf Geneesmiddelen Voorziening Suriname het niet omdat MZ er een te hoge schuld heeft. 

“Onze dienstverlening betreft individuele zorg aan verzekerden maar we zijn ook verplicht zorg te verlenen aan de niet-verzekerden als die zich aanmelden bij de poli of indien wij vaststellen dat zij hulp nodig hebben. De garantie is er niet dat wij de minimale kosten die wij hen in rekening brengen, betaald krijgen.

Voor het vaccinatieprogramma krijgen wij van de overheid vaccins en vaccintoebehoren. Dan moet je met de vaccincarrier, op de dag dat je gaat vaccineren of een dag er voor, zorgen dat het ter plaatse aankomt. Maar, als er geen geld beschikbaar is gesteld om het vaccin te transporteren naar de poli, kan je de koude keten, noodzakelijk voor het behoud van de werking van het vaccin, ook niet in stand houden. Dus komt het er doodgewoon op neer dat jij je planning niet kan uitvoeren.”

Informatie 

Van Dijk-Wijngaarde verder: “Je moet ruim vooraf afspraken met de gemeenschappen maken voor schoolgezondheidszorg, om informatie te geven over vaccinatie, nu ook voor jongens, tegen humaan papillomavirus (HPV) of voor een geplande politocht naar bijvoorbeeld Granbori (red. aan de Tapanahonyrivier). Die afspraken moet je een week van tevoren maken. Die mensen hebben ook werkzaamheden te doen. Ze zitten niet op de poli op jou te wachten. Ze moeten hun bezigheden laten en afspraken afzeggen. Als je dan niet komt, is dat een hele teleurstelling en ook vervelend voor hen want ze hadden bijvoorbeeld gewoon naar hun kostgrond kunnen gaan. Dit brengt heel veel wrevel teweeg in de gemeenschap.”

Ze stelt dat daarnaast de uitvoering van nationale programma’s ook vraagt dat je heel veel tijd besteedt aan de informatieverstrekking en gezondheid bevorderende activiteiten en dit leidt tot kostenverhoging. “Je kan niet zeggen dat, omdat het nationaal beleid zo is, we vanaf vandaag ook jongens vaccineren tegen HPV. Neen. Je kan niet met de intentie komen om die activiteit al direct uit te voeren. Je moet hen eerst informatie geven. Je moet de mensen in de gelegenheid stellen om die informatie te verwerken en vragen te stellen voor duidelijkheid. Zij moeten een besluit kunnen nemen dat het goed is dat hun zonen ook worden gevaccineerd. Dus je kan ze niet het beleid opleggen. Dit betekent dat je minimaal één keer vooraf naar hen toe gaat en hen de juiste informatie geeft.”

Van Dijk stelt ook dat, vooral in het zuiden van Suriname, de mensen willen dat je blijft slapen, want in de nacht bespreken ze de verkregen informatie. En ’s morgens vroeg kunnen ze dan weer terugkomen om die informatie met jou te bespreken. ‘Heb ik je gister goed begrepen?’ Zodat zij een voorzichtig besluit nemen. Het betekent dat ze op je vertrouwen. Deze manier van werken vereist dat je, indachtig het motto Leave no one behind, gewoon op tijd het geld beschikbaar moet hebben.”