Meer erkenning en waardering voor onze verpleegkundigen

Jrg 18 no 10 januari 2022

Tekst Henna Guicherit

Als een beroepsgroep het afgelopen jaar in de schijnwerpers heeft gestaan dan is het wel die van gezondheidswerkers. Binnen deze branche behoren de verpleegkundigen wereldwijd tot de grootste categorie. Een veelgehoord punt van zorg, welke met een zekere regelmaat door ziekenhuisdirecties onder onze aandacht wordt gebracht, is dat verpleegkundigen overbelast zijn, dubbele diensten moeten draaien en de druk niet langer aankunnen. 

Daarnaast wordt van hen verwacht dat zij onder deze omstandigheden kwalitatieve zorg blijven bieden aan patiënten. Terwijl onze fragiele gezondheidsinfrastructuur door Covid-19 onder alsmaar grotere druk komt te staan, is er ook sprake van een afname van zorgpersoneel in de ziekenhuizen. Met als consequentie dat er voor patiënten langere wachttijden ontstaan, het aantal verrichtingen noodgedwongen afneemt en de kwaliteit van de zorg inboet. De bemensing van onze gezondheidssector is anno januari 2022 zorgwekkend en vraagt dringend om onderzoek. Met de verkregen kwantitatieve en kwalitatieve data moet het gezondheidsbeleid en de begroting van de sector met de meeste spoed worden aangepast.

Onderzoek

De Pan American Health Organization (PAHO) heeft in 2017 – 2018 een opinieonderzoek verricht naar de perceptie en emigratie van gezondheidswerkers in zeventien Caribische landen waaronder Suriname. Dit naar aanleiding van de dringende problemen waar de sector gezondheidszorg in de regio mee te kampen heeft, namelijk braindrain en een tekort aan gezondheidswerkers.

Het onderzoek heeft uitgewezen dat de slechte arbeidsvoorwaarden, lage lonen, slechte behandeling en gebrek aan respect voor gezondheidswerkers, en gebrekkige voorzieningen, apparatuur en medische benodigdheden om hun werk uit te voeren redenen zijn voor onder andere verpleegkundigen en artsen om hun heil elders te zoeken. Kortom, de zwakke gezondheidssystemen leiden tot emigratie van gezondheidswerkers. 

Opmerkelijk is het dat bijna 60 procent van de deelnemers, die ten tijde van het onderzoek nog in hun thuislanden waren, verklaarden te zullen migreren als de kans daartoe zich in de toekomst zou voordoen. Ongeveer 92 procent van de ondervraagde verklaarden dat als er promotiekansen en carrièremogelijkheden waren, zij in mindere mate geneigd zouden zijn te migreren. De vrees van de ziekenhuisdirecteuren voor de ‘jacht’ op – en leegloop van onze Nederlands sprekende verpleegkundigen kan vier jaar later, met de Covid -19 pandemie, alleen maar zijn toegenomen.

Push en pull factoren

Tegenover ons zwakke gezondheidssysteem staan de gunstigere arbeidsvoorwaarden, betere salariëring en carrièremogelijkheden in de rijke landen. Ook deze kampen meer dan ooit met een tekort aan verpleegkundigen en artsen. Zij maken gretig gebruik van het ongenoegen bij gezondheidswerkers in de zogenaamde landen in ontwikkeling. Terwijl de rijke landen genieten van bekwame gezondheidsprofessionals waar zij niet in hebben geïnvesteerd, zien arme landen als Suriname ze met lede ogen vertrekken. Een derde van de artsen in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk komen uit landen in ontwikkeling. 

Actie

Aan de waarborging van kwalitatieve gezondheidszorg op korte, middellange en lange termijn hangt een prijskaartje. Hoewel ’s lands torenhoge schuldenberg als een huizenhoog obstakel opduikt moet er toch een strategie worden ontwikkeld om, met respect voor de keuzes die gezondheidswerkers in hun loopbaan maken, de braindrain en de tekorten in te dammen. Geen gemakkelijke opgave maar een absolute must omdat alle gezondheidswerkers onmisbaar zijn voor de ontwikkeling. 

In 2017 – 2018 had Suriname 4.3 verpleegkundigen op 10.000 inwoners tegenover Martinique 81.7. Wij moeten niet alleen weten hoeveel gezondheidswerkers wij moeten opleiden, hoeveel middelen er nodig zijn, maar ook hoe hun grieven aan te pakken en naar redelijkheid en billijkheid tegemoet te komen aan hun wensen en behoeften. En niet vergeten dat een aanzienlijk deel van de verpleegkundigen in diaspora bereid zijn terug te komen als de salarissen, arbeidsvoorwaarden en werkgelegenheid significant zijn verbeterd.

Terwijl de ziekenhuizen met een ernstig tekort aan verpleegkundigen kampen, moet de overheid een overschot van dertigduizend ambtenaren kwijt zien te raken. Ambtenaren die een onevenredig deel van de lonen en salarissen opstrijken terwijl er geen vereiste en meetbare productie tegenover staat. De gevolgen treffen niet alleen de ondergewaardeerde verpleegkundigen, maar ons allen. Laten we er alles aandoen om de verpleegkundigen (58), die onlangs hebben deelgenomen aan de training ‘Intensive Care Covid-19 zorg’ bij het Elsje Finck-Sanichar College Centrale Opleiding voor Verpleegkundigen en Aanverwante Beroepen, te erkennen, te waarderen en te behouden.

Regering van Suriname

• Breng acuut een einde aan de decennialange politieke cultuur die gestaag het overheidsapparaat overbemenst met de vermeende achterban;
• Vergroot uit verkregen kwalitatieve en kwantitatieve data inzicht in de impact van het tekort aan – en het vertrek van gezondheidswerkers;
•  Ontwikkel op bases van de data gericht beleid en strategieën voor behoud van onze onmisbare gezondheidswerkers;
• Maak 12 mei 2022, de Dag der Verpleging, tot streefdatum om blijk te geven van erkenning en waardering voor onze verpleegkundigen; en 
• Betaal ze beter!