Genderoptiek Jrg 13 no 12 maart 2017
Buurman zegt te begrijpen waarom mannen hun ex-vrouw vermoorden; ‘omdat ze te snel in een andere relatie stappen’. Een ex-jeugd parlementariër die ook lid was van de Youth Advocacy Movement van Stichting Lobi, zou een voorbeeldfiguur voor alle jonge mannen moeten zijn. Maar, zonder blikken of blozen stelt hij dat wij niet kunnen verwachten dat hij voorzichtig en respectvol omgaat met vrouwen. Hij is toch een echte man?
Wat is er toch met hem aan de hand? Waar komt zijn gedrag vandaan? Denkt hij dat vrouwen zijn bezit zijn? Dat de wet voor hem niet geldt? Met hem vinden vele anderen ook dat mannen het recht hebben te beslissen over vrouwen hun leven en hun seksualiteit. Anderen weer voelen zich zo emotioneel verbonden met populaire artiesten en politici of anderen met macht, dat zij zich keren tegen vervolging en berechting wanneer die zich schuldig hebben gemaakt aan criminele feiten. Wat een gejuich wanneer zij in vrijheid worden gesteld. Reacties op Facebook en van sommige journalisten en radiopresentatoren liegen er niet om. Welke boodschappen geven zij aan deze mannen? ‘Hoe zouden zij zich voelen als zij in haar plaats waren?’, zegt een student aan mij. Zij behoort tot het korps van Ambassadeurs Voor een Veilige Thuishaven welke valt onder het Instituut for Women Gender & Development Studies van de Anton De Kom Universiteit (ADEK). De Ambassadeurs hebben zich gecommitteerd de strijd tegen huiselijk geweld aan te gaan.
Geen respect
Ik sprak met een aantal studenten over de gruwelijke vrouwenmoorden die onlangs gepleegd werden door de (ex) partner van het slachtoffer. Boos waren de studenten, verdrietig en ook teleurgesteld. Omdat er nog steeds mannen zijn die maar niet kunnen beseffen dat vrouwen niet hun bezit zijn. Niet in de relatie en ook niet daarbuiten. Gewoon echt nooit. Zelfs deze jonge studenten, jongens en meisjes, beseffen heel goed dat wanneer een relatie uit is, je dat behoort te accepteren. En als je dat nog niet kan, moet je toch moeite doen. Zij begrijpen dat een beëindiging van een liefdesrelatie heel pijnlijk kan zijn. Het kost tijd om los te laten. Wat we vaak vergeten is dat tijd die wonden heelt. Iemand vermoorden is geen oplossing voor het genezen van jouw pijn of verdriet. Het is een daad die voortkomt uit een superioriteitsgevoel en heerszucht. Mark, 23 jaar vertelde dat mannen die geweld tegen vrouwen plegen, laf zijn. Ze weten precies waar zij hun aardigheid uithalen. Tigri sabi pe a e krasi en tere. Hij zelf is niet een stoere jongen, maar zeer zeker voor niemand bang. Ook niet voor dit soort macho mannen. Zijn zusjes weten dat ze op hem kunnen rekenen. En zij hebben thuis ook geleerd terug te vechten als dat nodig is. Van vader leren zij dat als een jongen je slaat, je van alles pakt wat in je buurt is en hem ermee terugslaat. Daarna loop je weg en je verbreekt direct de relatie. Als je blijft, wordt het alleen maar erger. Want hij zal dan nog meer macht over je hebben. Ditzelfde heeft een officier van justitie en een rechter tegenover mij ook al eens benadrukt. Zij hamerden erop dat je na de eerste klap weg moet gaan, want die man respecteert jou niet en het geweld zal alleen maar toenemen. Niemand moet in een relatie blijven als blijkt dat de ander jou niet als gelijkwaardig beschouwt. Dat is ook een vorm van geweld.
Niet aangeboren
De afgelopen jaren werden we steeds weer opgeschrikt door de moord van vrouwen en verkrachting van vrouwen en kinderen. De daders zijn overwegend volwassen mannen. Zo krijgen meisjes en vrouwen er steeds minder vertrouwen in om een relatie met een man aan te gaan. Hoe kunnen zij nu weten dat in hem niet een verscholen crimineel verborgen is? Want als ik de uitspraken van sommige mannen moet geloven, lijkt dit negatieve gedrag een aangeboren eigenschap van mannen. Zij kunnen zich toch niet anders opstellen? ‘Ik ben nu eenmaal man.’ Het betekent dat alle vrouwen dus gevaar lopen als dit echt zo is. Mannen zouden zich dan niet vrij mogen bewegen. We zouden hen moeten afzonderen, omringd door hoge muren met prikkeldraad en een hoog voltage stroom. Ze mogen niet ontsnappen. Want mannen zijn dan een gevaar voor de gemeenschap. We zouden geen zonen moeten baren. Of hen na de geboorte direct doodmaken. Zoals men al eeuwenlang doet met meisjes in bepaalde landen. Maar u weet net zo goed als ik dat dit onzinnig is. Het rechtvaardigen van geweld tegen vrouwen als zou het aangeboren gedrag zijn en daardoor niet te veranderen is, klopt natuurlijk niet. Want dan zouden alle mannen vrouwenmoordenaars en vrouwen- en kinderverkrachters zijn. Wat een opluchting dat wereldwijd honderden miljoenen mannen niet zo zijn. Laat dat duidelijk zijn. Het zijn die mannelijke vrouwenhaters die zich schuldig maken aan een ernstig strafbaar feit; vrouwenmoord.
Recht voor één
Gelukkig leven wij in een rechtstaat en geldt de Rule of Law, recht voor één recht voor allen; ongeacht klasse, politieke, economische macht of populariteit. Een van de belangrijkste oorzaken van huiselijk geweld waaronder geweld tegen vrouwen valt, is de ongelijke machtsverhouding binnen de relationele sfeer. Dus tussen – en onder ouderen en jongeren en vrouwen en mannen. De Wet Bestrijding Huiselijk Geweld vloeit voort uit het principe van de Rule of Law. Met de afkondiging van deze wet is er dus een stap gezet in de naleving van gelijkheid voor de wet. Zowel gelijkheid tussen mannen en vrouwen en familieleden onderling. Zo maken de oudsten in een gezin vaak misbruik van hun gezagspositie naar voornamelijk de jongsten. Zij moeten zich ten opzichte van de oudsten telkens ondergeschikt en onderdanig opstellen. En hebben zij nauwelijks of geen zeggenschap. Dezelfde opvattingen en gedragingen zien we terug in de verhouding tussen mannen en vrouwen. Evenals die jongsten in het gezin, moeten vrouwen zich constant schikken aan de grillen en wensen van hun man of broer of andere mannelijke leden. Met alle gewelddadige gevolgen van dien. Hun veiligheid is niet gegarandeerd.
Women's Rights Centre Suriname 