Genderoptiek Jrg 13 no 1 april 2016

 

Door Henna Guicherit

Zwangere vrouwen, aanstaande vaders en vrouwen en mannen met een kinderwens maken zich Voorkomen van zika is een gedeelde verantwoordelijkheid

 

Door Henna Guicherit

Zwangere vrouwen, aanstaande vaders en vrouwen en mannen met een kinderwens maken zich al enige tijd ongerust over de mogelijke gevolgen van het zika virus bij zwangerschap. En terecht. Want hoewel de symptomen bij 4 op de 5 geïnfecteerde mild of nauwelijks merkbaar zijn (koorts, gewrichtspijn, jeuk, uitslag, jeukende rode ogen, hoofdpijn, spierpijn, oogpijn), heeft de bezorgdheid alles te maken met het sterke vermoeden dat zwangere vrouwen met zika, kinderen kunnen baren met kleine hoofdjes en onderontwikkelde hersenen; microcefalie. In meer dan 20 landen in onze regio heeft het virus toegeslagen. In het bijzonder in ons buurland Brazilië waar vanwege het opmerkelijk aantal baby’s met deze aandoening van het centrale zenuwstelsel in enkele districten de noodtoestand is afgekondigd.

In Colombia, Jamaica, Ecuador en El Salvador hebben vrouwen het advies gekregen zwangerschap uit te stellen totdat er meer duidelijkheid bestaat over de link tussen zika en microcefalie. In El Salvador zelfs voor twee jaar. Het ministerie van Volksgezondheid adviseert, zei het niet publiekelijk, “om waar mogelijk, zwangerschap uit te stellen volgens het family planning concept.” Je zou met deze adviezen al gauw kunnen denken dat zwangerschap een aangelegenheid is van alleen vrouwen. Want er is geen expliciet advies aan mannen er voor zorg te dragen dat hun partner niet zwanger raakt. En onder alle omstandigheden een condoom te gebruiken. Ook wanneer de partner reeds zwanger is. Want er zijn gevallen waaruit blijkt dat zika ook seksueel overdraagbaar kan zijn. Mannen moeten er ook rekening mee houden dat als zij zika hebben gehad dit virus nog twee weken nadat zij hersteld zijn, in hun sperma aanwezig kan zijn. En dat in elke fase van de zwangerschap het ongeboren kind hersenschade kan oplopen. Dus ook wanneer zij seks hebben met hun zwangere partner biedt het condoom een belangrijke bescherming voor het ongeboren kind. In Panama is er onlangs een baby geboren met microcefalie. Sporen van het virus zijn in de navelstreng aangetroffen. Maar, de moeder had tijdens haar zwangerschap geen van de symptomen die gepaard gaan met zika. De link tussen zika en zwangerschap spreekt wel uit dat reuze reclamebord op de hoek van de Henck Arron – en de Prinsessestraat. Maar deze eyecatcher met de afbeelding van een zwangere gaat niet gepaard met een boodschap zwangerschap uit te stellen. Het spoort zwangere wel aan hun ongeboren kind te beschermen.

Wij

Onze gezondheidsautoriteiten hebben dus geen expliciet advies uitgebracht om, in deze tijd waarin het zika virus heerst, zwangerschap uit te stellen. Op hun website www.voorkomzika.nu komt het woord zwangerschap nergens voor. Toch wil ik de aandacht vragen voor het feit dat zwangerschap tegen beter weten in, nog steeds wordt beschouwd als een verantwoordelijkheid van alleen de vrouw. Waarom legt men in de voorlichting geen nadruk op de verantwoordelijkheid van zij die bevruchten? Men moet er ook van uitgaan dat de verantwoordelijkheid van de man veel eerder begint dan het moment waarop hij klaar komt. Juist nu wij weten dat het zika virus in het sperma aanwezig kan zijn. In de ongelijke machtsverhoudingen tussen de seksen hebben vrouwen veelal geen zeggenschap over hun eigen seksualiteit. En er lopen helaas nog bosjes mannen rond die voor vrouwen bepalen wanneer, hoe vaak en op welk moment zij seks met hen mogen hebben en kinderen baren. Die alleen “vlees op vlees” willen, die weigeren een condoom te dragen en in het ergste geval ook nog hun vaderschap niet serieus nemen. Nu het zika virus een ernstige bedreiging kan vormen voor baby’s van zwangere vrouwen met zika, is het zaak dat in de voorlichting de nadruk ook wordt gelegd op de gedeelde verantwoordelijkheid van vrouwen en mannen voor zwangerschap en het ongeboren kind. Hoe kunnen wij de verdere verspreiding van dit virus tegen gaan. Hoe kunnen wij de kans zika te krijgen verkleinen? Hoe kunnen wij voorkomen dat baby’s met microcefalie worden geboren? Het moet u duidelijk zijn dat ik met “wij”, vrouwen en mannen verantwoordelijk stel. Ik ga er dus van uit dat de overheid bij haar voorlichting t.a.v. zwangerschap zowel mannen als vrouwen zal wijzen op hun gedeelde verantwoordelijkheid. En niet de verantwoordelijkheid alleen bij vrouwen leggen. Mannen zijn nu eenmaal de verwekkers. Daarnaast dragen wij, de burgers en de overheid, samen een verantwoordelijkheid in het voorkomen van zika. Het BOG is niet in staat de virus dragende muskiet te bestrijden als wij burgers niet zorgen voor een schoon leefmilieu en persoonlijke bescherming.

Advies

Eind maart heeft het Amerikaanse Center for Disease Control and Prevention (CDC) nieuwe richtlijnen uitgegeven over zika en bevruchting. Aangezien ons ministerie van Volksgezondheid alleen de nadruk legt op het opruimen van broedplaatsen en persoonlijke bescherming tegen muskietenbeten, op zich heel belangrijk, lijkt het zinvol om bij gebrek aan richtlijnen van het ministerie, ook de richtlijnen van het CDC ter harte te nemen. Vrouwen met zika moeten minstens 8 weken na de symptomen van zika wachten met bevruchting. Voor mannen met zika geldt minstens 6 weken. Vrouwen en mannen met mogelijke blootstelling aan het zika virus, maar die niet ziek zijn geweest, moeten een periode van minstens 8 weken in acht nemen.

 

1. Bij het bestrijden van het zika virus moeten de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten worden gerespecteerd;
2. De voorlichting campagnes moeten op zowel mannen als vrouwen zijn gericht zeker ook omdat zika seksueel overdraagbaar kan zijn;
3. Erkend moet worden dat de verantwoordelijkheid voor veilige seks bij zowel vrouwen als mannen ligt en niet alleen door vrouwen gedragen kan worden;
4. Burgers moeten niet alleen worden opgeroepen hun leefmilieu te ontdoen van broedplaatsen en zich persoonlijk te beschermen tegen muskietenbeten maar,
5. Worden gestimuleerd om, ter voorkoming van zwangerschap en ter bescherming van het ongeboren kind tegen microcefalie, condooms te gebruiken;
6. Condooms moeten te allen tijde en overal beschikbaar zijn; en
7. De empowerment van vrouwen moet hand in hand gaan met de bestrijding van het zika virus.

 

aal enige tijd ongerust over de mogelijke gevolgen van het zika virus bij zwangerschap. En terecht. Want hoewel de symptomen bij 4 op de 5 geïnfecteerde mild of nauwelijks merkbaar zijn (koorts, gewrichtspijn, jeuk, uitslag, jeukende rode ogen, hoofdpijn, spierpijn, oogpijn), heeft de bezorgdheid alles te maken met het sterke vermoeden dat zwangere vrouwen met zika, kinderen kunnen baren met kleine hoofdjes en onderontwikkelde hersenen; microcefalie. In meer dan 20 landen in onze regio heeft het virus toegeslagen. In het bijzonder in ons buurland Brazilië waar vanwege het opmerkelijk aantal baby’s met deze aandoening van het centrale zenuwstelsel in enkele districten de noodtoestand is afgekondigd.

In Colombia, Jamaica, Ecuador en El Salvador hebben vrouwen het advies gekregen zwangerschap uit te stellen totdat er meer duidelijkheid bestaat over de link tussen zika en microcefalie. In El Salvador zelfs voor twee jaar. Het ministerie van Volksgezondheid adviseert, zei het niet publiekelijk, “om waar mogelijk, zwangerschap uit te stellen volgens het family planning concept.” Je zou met deze adviezen al gauw kunnen denken dat zwangerschap een aangelegenheid is van alleen vrouwen. Want er is geen expliciet advies aan mannen er voor zorg te dragen dat hun partner niet zwanger raakt. En onder alle omstandigheden een condoom te gebruiken. Ook wanneer de partner reeds zwanger is. Want er zijn gevallen waaruit blijkt dat zika ook seksueel overdraagbaar kan zijn. Mannen moeten er ook rekening mee houden dat als zij zika hebben gehad dit virus nog twee weken nadat zij hersteld zijn, in hun sperma aanwezig kan zijn. En dat in elke fase van de zwangerschap het ongeboren kind hersenschade kan oplopen. Dus ook wanneer zij seks hebben met hun zwangere partner biedt het condoom een belangrijke bescherming voor het ongeboren kind. In Panama is er onlangs een baby geboren met microcefalie. Sporen van het virus zijn in de navelstreng aangetroffen. Maar, de moeder had tijdens haar zwangerschap geen van de symptomen die gepaard gaan met zika. De link tussen zika en zwangerschap spreekt wel uit dat reuze reclamebord op de hoek van de Henck Arron – en de Prinsessestraat. Maar deze eyecatcher met de afbeelding van een zwangere gaat niet gepaard met een boodschap zwangerschap uit te stellen. Het spoort zwangere wel aan hun ongeboren kind te beschermen.

Wij

Onze gezondheidsautoriteiten hebben dus geen expliciet advies uitgebracht om, in deze tijd waarin het zika virus heerst, zwangerschap uit te stellen. Op hun website www.voorkomzika.nu komt het woord zwangerschap nergens voor. Toch wil ik de aandacht vragen voor het feit dat zwangerschap tegen beter weten in, nog steeds wordt beschouwd als een verantwoordelijkheid van alleen de vrouw. Waarom legt men in de voorlichting geen nadruk op de verantwoordelijkheid van zij die bevruchten? Men moet er ook van uitgaan dat de verantwoordelijkheid van de man veel eerder begint dan het moment waarop hij klaar komt. Juist nu wij weten dat het zika virus in het sperma aanwezig kan zijn. In de ongelijke machtsverhoudingen tussen de seksen hebben vrouwen veelal geen zeggenschap over hun eigen seksualiteit. En er lopen helaas nog bosjes mannen rond die voor vrouwen bepalen wanneer, hoe vaak en op welk moment zij seks met hen mogen hebben en kinderen baren. Die alleen “vlees op vlees” willen, die weigeren een condoom te dragen en in het ergste geval ook nog hun vaderschap niet serieus nemen. Nu het zika virus een ernstige bedreiging kan vormen voor baby’s van zwangere vrouwen met zika, is het zaak dat in de voorlichting de nadruk ook wordt gelegd op de gedeelde verantwoordelijkheid van vrouwen en mannen voor zwangerschap en het ongeboren kind. Hoe kunnen wij de verdere verspreiding van dit virus tegen gaan. Hoe kunnen wij de kans zika te krijgen verkleinen? Hoe kunnen wij voorkomen dat baby’s met microcefalie worden geboren? Het moet u duidelijk zijn dat ik met “wij”, vrouwen en mannen verantwoordelijk stel. Ik ga er dus van uit dat de overheid bij haar voorlichting t.a.v. zwangerschap zowel mannen als vrouwen zal wijzen op hun gedeelde verantwoordelijkheid. En niet de verantwoordelijkheid alleen bij vrouwen leggen. Mannen zijn nu eenmaal de verwekkers. Daarnaast dragen wij, de burgers en de overheid, samen een verantwoordelijkheid in het voorkomen van zika. Het BOG is niet in staat de virus dragende muskiet te bestrijden als wij burgers niet zorgen voor een schoon leefmilieu en persoonlijke bescherming.

Advies

Eind maart heeft het Amerikaanse Center for Disease Control and Prevention (CDC) nieuwe richtlijnen uitgegeven over zika en bevruchting. Aangezien ons ministerie van Volksgezondheid alleen de nadruk legt op het opruimen van broedplaatsen en persoonlijke bescherming tegen muskietenbeten, op zich heel belangrijk, lijkt het zinvol om bij gebrek aan richtlijnen van het ministerie, ook de richtlijnen van het CDC ter harte te nemen. Vrouwen met zika moeten minstens 8 weken na de symptomen van zika wachten met bevruchting. Voor mannen met zika geldt minstens 6 weken. Vrouwen en mannen met mogelijke blootstelling aan het zika virus, maar die niet ziek zijn geweest, moeten een periode van minstens 8 weken in acht nemen.

 

1. Bij het bestrijden van het zika virus moeten de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten worden gerespecteerd;
2. De voorlichting campagnes moeten op zowel mannen als vrouwen zijn gericht zeker ook omdat zika seksueel overdraagbaar kan zijn;
3. Erkend moet worden dat de verantwoordelijkheid voor veilige seks bij zowel vrouwen als mannen ligt en niet alleen door vrouwen gedragen kan worden;
4. Burgers moeten niet alleen worden opgeroepen hun leefmilieu te ontdoen van broedplaatsen en zich persoonlijk te beschermen tegen muskietenbeten maar,
5. Worden gestimuleerd om, ter voorkoming van zwangerschap en ter bescherming van het ongeboren kind tegen microcefalie, condooms te gebruiken;
6. Condooms moeten te allen tijde en overal beschikbaar zijn; en
7. De empowerment van vrouwen moet hand in hand gaan met de bestrijding van het zika virus.