Vrouwelijk leiderschap in tijden van crisis

Jrg 17 no 3 juni 2020

door Henna Guicherit

Wij hebben enerverende weken achter de rug. Onze mentale veerkracht is behoorlijk op de proef gesteld. Eerst waren we dag en nacht gefocust op de naleving van de COVID-19 richtlijnen om de verspreiding van het gevreesde coronavirus te vertragen. Daar kwam de stress van de crisis en de spannendste verkiezingen uit onze recente geschiedenis nog bij. Kleurige partijvlaggen, soundtrucks, road shows, bankbiljetten die uit de lucht vielen, wantrouwen, chaos en oplaaiende emoties. Maar, tot mijn genoegen ook zelfverzekerde dyadya vrouwen op wiens ogen allen zijn gericht. Zij bieden een opvallend tegenwicht aan het machismo van die bekende narcistische leiders van het andere geslacht. Women leaders do make a difference, tolt het in deze weken van crisis, pandemie en verkiezingsrace herhaaldelijk door mijn hoofd.

Deskundigheid

De eerste vrouw die zich in de kijkers plaatst en respect afdwingt, is luitenant – kolonel Danielle Veira, directeur van het Directoraat Nationale Veiligheid en voorzitter van het COVID-19 Crisis Management Team. Bij de persconferenties van dit team bemoedigt en spreekt zij ons telkens helder, en in zorgvuldig gekozen bewoordingen, toe. Haar waarschuwend ‘Doewet’ aan het adres van zij die dachten met een tequila party de partial lockdown te negeren, ging viraal tot ver buiten onze grenzen.

Ook Cleopatra Jessurun, directeur Volksgezondheid, en al die moedige verpleegkundigen en medici, die zich dag en nacht hebben ingezet om de zorginstellingen te voorzien en de COVID-19 patiënten te verplegen, verdienen ons respect en waardering. Stel je voor dat de beleidsmakers de pandemie zouden bestrijden met ondeskundige partijloyalisten. Het resultaat zou dodelijk zijn. De nieuwe regeerders moeten inzien dat specialistische kennis en kunde onmisbaar zijn in de beleidsontwikkeling en uitvoering van alle sectoren. Dus ook om het desastreus financieel en monetair beleid te keren en sociaaleconomische problemen zoals armoede en criminaliteit te bestrijden, de onderwijsachterstand in te lopen en oplossingen aan te dragen voor de behoefte aan betaalbare huisvesting. Met het aanstellen van partij loyalisten en vriendjes, zo eigen aan onze politieke cultuur, moet acuut worden afgedaan.

Veel meer waarde moeten wij hechten aan beroepsgroepen die sterk ondergewaardeerd zijn maar wiens deskundigheid onmisbaar is. Op de eerste plaats zijn dat de verpleegkundigen. Zij zijn wereldwijd van grote waarde gebleken en het is tijd het ijzer te smeden. Kijkt u nog maar eens naar die dramatische beelden van ziekenhuizen die bezweken onder de druk van COVID-19 patiënten die intensieve zorg nodig hadden.

En dan die gezaghebbende jurist en voorzitter van het Onafhankelijk Kiesbureau, Jennifer van Dijk – Silos. Zij liet zich in de enerverende strijd om de stem van de kiesgerechtigden geen moment uit het veld slaan. Op niet mis te verstane wijze liet zij zich publiekelijk uit over verantwoordelijken voor een goed verloop van het verkiezingsproces die ernstig in gebreke bleven. Zij schroomde ook niet de OAS – waarnemers van repliek te dienen. Met alle respect; ‘Een vrouw met ballen’.

Genderevenwicht

Vrouwen hebben hun plaats op de kandidatenlijsten – jarenlang een heet hangijzer – opgeëist. Zij schroomden niet als lijsttrekkers de strijd aan te gaan voor de 51 parlementszetels. DA’91 spande de kroon met vier jonge vrouwen als lijsttrekker. De kandidatenlijsten van de BEP en PALU vertoonden een genderevenwicht. Zo wordt het recht van vrouwen om evenals mannen niet alleen te kiezen maar ook verkozen te worden, nageleefd. Opmerkelijk waren de vrouwelijke lijsttrekkers van de VVD in Paramaribo en PRO in Coronie. Out of the blue sky gingen zij de ether in als presidentskandidaat. Een vlaag van verstandsverbijstering, zelfoverschatting, overmoedigheid? Ik weet het niet. Gedurfd is het zeker maar, ook risicovol. Waar zijn al die mannen, vroeg ik mij al af toen ik de beelden zag van de beëdiging van leden van stembureaus. Verbaasd was ik dus niet dat aan de tafel van het stembureau waar ik mijn stem uitbracht alleen vrouwen zaten. Traditiegetrouw waren vrouwen en nu ook jongeren goed vertegenwoordigd in het bonte leger van partijpropagandisten.

Feminismo versus machismo

Vrouwelijk leiderschap heeft zich sedert begin 2020 op een bijzondere wijze geprofileerd. Het zal u zijn opgevallen dat de twee landen op het Amerikaans continent waar het aantal COVID-19 positieven en sterfgevallen dramatisch de pan uit rijst, geleid worden door presidenten die wars zijn van wetenschap en deskundigheid. De Amerikaanse president Donald Trump en zijn Braziliaanse collega Jaïr Bolsonaro zijn prototypen macho’s en narcisten. Niemand komt hen vertellen dat zij social-distancing in acht moeten nemen of een mondneuskapje dragen. Daarmee zou hun macho imago ernstig worden geschaad. Zij zijn de machtige presidenten. Toegeven aan de maatregelen die gouverneurs van staten treffen om de toename van besmettingen met het coronavirus te beheersen, zijn voor hen een teken van zwakte. Gecombineerd met narcistisch gedrag dat zich onder andere kenmerkt door een flinke portie egoïsme, dominantie en gebrek aan empathie leidt tot de conclusie dat macho’s en narcisten behoorlijk bestuur behoorlijk in de weg staan. Dat het in de strijd tegen COVID-19 anders en vooral beter kan, hebben uitgerekend vrouwelijke politieke leiders bewezen. Toen de vraag werd gesteld, what do countries with the best coronavirus responses have in common, klonk het in koor, women leaders! Het gaat om Mette Frederiksen (Denemarken), Katrín Jakobsdóttir (Ijsland), Sanna Marin (Finland), Angela Merkel (Duitsland), Jacinda Ardern (New Zealand), Erna Solberg (Noorwegen) en Tsai Ing-wen (Maleisie).

Bondskanselier Angela Merkel hield de bevolking al gauw voor dat 70 procent besmet kan raken. Ze nam het heel serieus en zo ook de Duitsers. De snelste respons kwam van Tsai Ing-wen. Bij de eerste tekenen van het virus introduceerde zij 124 maatregelen om het virus in Taiwan te blokkeren. Jacinda Ardern stelde  in New Zealand al vroeg een lockdown en zelf-isolatie in. Met haar duidelijkheid en daadkracht redde zij New Zealand van de storm. De bewijzen liggen er; Women leaders really make a difference!