Geniet de LHBTQ+ – gemeenschap voldoende bescherming bij het doen van aangifte van huiselijk geweld?

Jrg 20 no 1 april 2023

Tekst Stieffano Irodikromo

Hoe ervaren leden uit de lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender, queer + -(LHBTQ+) gemeenschap hun grondrechten? Grondrechten staan in de literatuur beschreven als fundamentele rechten die elke burger toekomt. Het accent wordt hierbij gelegd op de burger en niet op de staat. De staat is er voor de burgers en niet andersom. 

Onze Grondwet geeft in artikel 7.1 aan dat allen die zich op het grondgebied van Suriname bevinden gelijke aanspraak hebben op bescherming van persoon en goederen. En artikel 8.2 geeft duidelijk aan dat ook niemand op grond van zijn geboorte, geslacht, ras, taal, godsdienst, afkomst, educatie, politieke overtuiging, economische positie of sociale omstandigheden of enige andere status mag worden gediscrimineerd. Volgens dit grondrecht dient de LHBTQ+ – gemeenschap, net als de heterogemeenschap, niet te worden gediscrimineerd op welke grond dan ook. 

Een casus ter illustratie

Het betreft een gezin dat sterk religieus is. Moeder en vader hebben samen twee kinderen, namelijk twee stoere jongens. De ene is smoorverliefd geworden op een jongen. Ik noem hem in deze casus Fred. Hij probeert zijn gevoelens te bedwingen, want volgens zijn vader zullen alle homoseksuelen verbranden in het hete hellevuur. Echter, Fred kan zijn gevoelens niet onderdrukken en gaat een relatie aan met de jongen op wie hij verliefd is. 

Deze stoere eenentwintig jarige heeft niemand verteld over zijn relatie. Ook aan zijn broer niet met wie hij een goede band heeft. Op een bewuste dag, na de dienst, ontdekt zijn vader dat Fred, één van zijn stoere zonen, een relatie heeft met iemand van hetzelfde geslacht. Hij wordt razend. En zodra Fred thuiskomt, takelt zijn vader hem tot bloedens toe af. Dit doet zijn vader regelmatig. 

Vervolgens brengt hij Fred naar een religieuze leider om hem tegen zijn wil middels religieuze rituelen te “bekeren”. Elke dag is dit voor de jongeman een levende hel. Hij wordt geforceerd seksuele handelingen te plegen met een vrouw en krijgt slagen op zijn lichaam om de zogenaamde duivel uit hem te slaan. Fred kan niet meer goed slapen en raakt depressief. 

Het geweld wordt Fred te veel.  Hij besluit hulp te zoeken bij de politie die in eerste instantie aandachtig naar zijn verhaal luistert. Echter, de mannelijke agenten stellen zich vijandig op wanneer zij horen dat hij gay is. De arme jongeman, wel bewust van zijn rechten, beroept zich op het Wetboek van Strafrecht en de Wet Bestrijding Huiselijk Geweld. Echter, zonder succes. Het argument dat door die ambtenaren wordt gevoerd is dat de wet geen bescherming biedt aan ’zulke mensen’. De agenten nemen hem niet serieus, vernederen hem en sturen hem weg zonder de aangifte te hebben opgenomen. Het geweld en de zogenaamde duivelsuitdrijvingen gaan door. Fred raakt het vertrouwen in zijn familie, de politie, de samenleving en zichzelf kwijt en pleegt uiteindelijk zelfmoord. 

De argumenten van de politie zijn absoluut niet steekhoudend. Immers, de wet maakt geen onderscheid tussen homoseksuele en heteroseksuele mensen als het gaat om aangifte tegen elke vorm van huiselijk geweld. Een heteroseksuele persoon die bij de politie aangifte doet van huiselijke geweld, wordt wel door hen geholpen. 

De wet beschouwt elke belanghebbende als gelijk en onze Grondwet laat er geen twijfel over dat wij gelijke aanspraak hebben op bescherming van persoon en goederen. Echter, de politie als bestuursorgaan, want dat is zij ook, heeft in deze volgens het gelijkheidsbeginsel – het beginsel dat uitgaat dat elke burger met dezelfde zaak gelijk behandeld dient te worden – totaal onjuist gehandeld. Fred, die een relatie heeft met een partner van hetzelfde geslacht, is geschaad in zijn grondrechten te weten: het recht om bescherming te genieten van de staat, het recht om niet onmenselijk te worden behandeld en het recht om zichzelf te zijn en niet te worden gediscrimineerd. Fred werd aan zijn lot overgelaten en kon niet ontsnappen aan het voortdurende geweld van zijn vader en de duiveluitdrijvers. 

Universele mensenrechten

De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, waarop eenieder beroep kan doen, weerspreekt elke vorm van discriminatie en geweld. Zo zien we dat artikel 4 van deze verklaring aangeeft dat elke vorm van slavernij niet zal worden getolereerd. Dit omdat elk mens het recht heeft in alle waardigheid te worden behandeld. 

Onze geschiedenis liegt er niet om over wat onze tot slaafgemaakte voorouders hebben meegemaakt. De onmenselijke behandelingen, het geweld en de erbarmelijke leefomstandigheden van de tot slaaf gemaakten, terwijl het ‘superieure blanke ras’ in weelde leefde. Ook hier hebben onze voorouders tegen gestreden.

Terugblikkend op discriminatie en geweld. Ervaren vrouwen ook niet al eeuwenlang discriminatie en geweld? De seksistische denkwijze dat mannen superieur zijn en vrouwen een ondergeschikte positie innemen, leeft nog steeds bij velen terwijl dat niet zo hoort te zijn en ook in strijd is met het gelijkheidsbeginsel. Immers, wij zijn allen gelijk voor de wet. 

Er zijn vrouwelijke slachtoffers van huiselijk geweld die van de politie te horen krijgen dat als zij niet ‘ongehoorzaam’ waren geweest, zij geen pakslaag van hun man zouden hebben gekregen. Er is net als bij de tot slaaf gemaakten en bij Fred ook hier sprake van totaal onrecht.

De wetgeving biedt de nodige instrumenten om discriminatie en geweld in welke vorm dan ook aan te pakken, maar het schort aan de toepassing. Daarom stel ik voor dat allen die belast zijn met de opsporing, voorgeleiding en berechting trainingen op het gebied van mensenrechten, op gen0der gebaseerd en huiselijk geweld volgen. Het lijkt mij een goed idee om deze thema’s te incorporeren in het curriculum van de opleiding die zij moeten doorlopen alvorens in functie te worden geplaatst. 

Kortom, de wetgeving biedt instrumenten om slachtoffers van huiselijk geweld te beschermen, maar aan de toepassing schort het vaak, waardoor de grondwettelijke bescherming door de staat veel te wensen overlaat. De LHBTQ+ rechten zijn mensenrechten en moeten als universele en fundamentele grondrechten van alle burgers, dus ook van alle LHBTQ+’ers, worden gerespecteerd en nageleefd.