Met kinderen praten over gender- en huiselijk geweld

Jrg 20 no 2 mei 2023

Tekst Seran Naarden

Kinderen leren voor een groot deel van wat zij in hun directe omgeving zien, en wat zij zelf ook meemaken. YouTube, TikTok, Snapchat, Instagram en Facebook, zijn enkele sociale media platformen waar de hedendaagse jongeren onbewust in aanraking komen met maatschappelijke kwesties. Het geven van extra aandacht aan onderwerpen die nauwelijks tot helemaal niet worden besproken, moet ervoor zorgen dat er invulling wordt gegeven aan de vorming van onze kinderen.

Vooral kinderen in de leeftijd van 9 tot en met 12 jaar worden niet uitgedaagd om hun eigen mening te vormen over onderwerpen die ter sprake komen bijvoorbeeld bij het bekijken van een film, of het beluisteren van een lied dat pas is uitgekomen. De voorkennis die onze kinderen hebben met betrekking tot gender- en huiselijk geweld, kan op een schaal van 1 tot en met 10 worden beoordeeld met een 7.5.

Al vanaf 2017 hebben de Ambassadeurs tegen Huiselijk Geweld het initiatief genomen om onder toezicht van het Institute for Women, Gender and Development Studies van de Anton de Kom Universiteit in een vroeg stadium met kinderen van de leerjaren 7 en 8 over gender- en huiselijk geweld te praten. Dit initiatief werd ondersteund door de Pan American Health Organization. Recent is dit project weer uitgevoerd onder toezicht van Women’s Rights Centre met ondersteuning van de Nederlandse Ambassade in Suriname, waarbij de districten Wanica en Marowijne zijn aangedaan.

Wij hebben de kinderen er op gewezen dat ook al ben jij het niet eens hoe iemand zich kleedt die persoon zelf mag bepalen welke kleding hij / zij mooi vindt. Het op jonge leeftijd tonen van respect voor de keuze van een ander, is een manier om conflicten binnen familieverband te voorkomen en ook in hun vriendenkring en toekomstige relatie(s). De meningen waren uiteenlopend. Onder andere stelden zij dat jongens niet met meisjes mogen spelen anders gaan zij zich ook als meisjes gedragen. En dat wanneer meisjes zich als jongens gedragen, ze mishandeld moeten worden zodat ze zich als meisje zullen gaan gedragen. Om hen meteen aan het denken te zetten werd de vraag gesteld: Waar staat geschreven hoe jongens en meisjes zich moeten gedragen en waar jongens en meisjes van moeten houden? Al gauw kwamen zij tot de conclusie dat dit nergens staat. 

Huiselijk geweld en kindermishandeling hebben een negatieve impact op het leven van kind slachtoffers. Het zorgt voor tal van geestelijke en lichamelijke belemmeringen tijdens de groei. De kinderen hebben tijdens de sessies tal van redenen aangegeven waarom zij eens pak slaag hebben gehad. Zo is er door een meisje uit Wanica aangehaald dat zij vaat moest wassen, maar buiten is gaan spelen met vriendinnen. Bij terugkomst heeft zij slagen op haar rug gehad. Het is niet maar één keer gebeurd. Dit heeft er voor gezorgd dat zij soms bang is voor haar moeder. Het gevolg hiervan is dat kinderen heel erg gesloten raken en niet met hun ouders over hun problemen kunnen praten.

Wij hebben tijdens de voorbereiding er rekening mee gehouden dat het bespreekbaar maken van huiselijk geweld en kindermishandeling een impact kan hebben op de leerlingen. Immers, we weten dat kinderen geweld wordt aangedaan en dat zij wellicht behoefte zullen hebben het met ons te delen. Daarom zijn er in dit project maatschappelijk werkers meegenomen. De kinderen hebben de gelegenheid gehad om tijdens de sessies vragen te stellen, maar ook na de sessies hadden zij de gelegenheid om hun eigen situatie te bespreken met de maatschappelijk medewerkers. In samenwerking met de school wordt er naar mogelijke oplossingen gezocht waarbij het welzijn van het kind voorop staat Ook is afgesproken dat na het project de schoolleiders contact kunnen opnemen met de maatschappelijk werker  voor advies en begeleiding.

Tijdens de infosessies is gebleken dat er naast gender- en huiselijk geweld ook andere problemen zijn die de kinderen bezighouden. Over de hele linie is pesten genoemd. Dit kwam naar voren naar aanleiding van de vraag: Wat vindt jij niet leuk dat kan resulteren in geweld? Ook zijn seksualiteit, wegloopgedrag, zelfmoord en religie genoemd als zaken die hen bezighouden. Samen met een maatschappelijk werker zijn deze ook kort belicht om de kinderen niet zonder uitleg te laten. 

De informatie die wij aan de kinderen hebben gegeven en de discussies die wij met hen hebben gevoerd moeten ertoe leiden dat zij het kunnen toepassen in hun omgeving, gedrag en handelen. Wij hebben de contactgegevens van de instanties en hulpverleners met de leerlingen gedeeld zodat zij zelf hulp kunnen vragen indien zij dat nodig hebben. Het is namelijk voor ons belangrijk dat ook kinderen zelf hulp moeten kunnen vragen wanneer er sprake is van huiselijk geweld, pesten of mishandeling om erger te voorkomen.