Zover hoeft het niet te komen

Genderoptiek Jrg 13 no 6 september 2016

Zover hoeft het niet te komen!

Er gaat geen dag voorbij of we worden geconfronteerd met slachtoffers en daders van huiselijk geweld. Waarom tolereren wij daders van geweld in ons midden? Beseffen wij wel dat wij ze op deze manier aanmoedigen tot agressiever en gewelddadiger gedrag? Waarom maken wij slachtoffers niet duidelijk dat het leed hen aangedaan absoluut onacceptabel en strafbaar is? Zij hebben immers recht op hulp en bescherming. Er is een Wet Bestrijding Huiselijk Geweld die bescherming biedt. Maar dit is niet voldoende. Voorwaarde is dat er verandering komt in de houding van familie, buren, vrienden, gemeenteleden, collega’s en ook hulpverleners. Want zij die lijden onder deze vorm van (chronisch) geweld worden door hen eerder ontmoedigd. Zij laten het maar al te vaak afweten als slachtoffers hen benaderen met hun urgente praktische -, emotionele -, juridische en financiële behoeften. Laten wij vooral beginnen om meisjes en jongens een zelfde opvoeding te geven. Omdat ze gelijke rechten hebben en gelijkwaardig zijn. Dit is een eerste stap om huiselijk geweld te voorkomen.

Socialisatie

Er zijn helaas nog heel veel slachtoffers van huiselijk geweld die dringend hulp behoeven maar geen hulp zoeken. Hoe groot het percentage is dat wel aangifte doet, of zich bij een andere eerste lijn aanmeldt voor behandeling en begeleiding, weten wij niet. Wat ik wel weet, is dat er verschillende factoren zijn die vrouwen eerder ontmoedigen dan aanmoedigen om hulp te zoeken en aangifte te doen. De belangrijkste factor is wel de wijze waarop vrouwen en mannen zijn gesocialiseerd. Velen zijn opgegroeid in een milieu waar het hen met de paplepel is ingegeven dat vrouwen ondergeschikt zijn aan mannen. Dat vrouwen er zijn om hun man te behagen, kinderen te baren en zorg te dragen voor alle huishoudelijke taken. Hun status wordt bepaald door hun man. Zonder hem zijn ze niks. Zij moeten de slechte behandeling door hun partner en ook zijn gewelddadig gedrag lijdelijk ondergaan. Het wordt hen ingeprent zich aan te passen. “Dit is je lot. Je moeder, grootmoeder en overgrootmoeder hebben toch ook hetzelfde lot ondergaan”, krijgen zij telkens weer te horen. Vooral wanneer de familie het huwelijk als een ‘must’ en ook nog eens als ‘voor het leven’ beschouwt. Dan wordt impliciet meegegeven dat je niet van zo een man afkomt, wat hij jou ook niet aandoet. Zorg er dus vooral voor een goede en brave echtgenote te zijn. Dat ben je wanneer je voor hem kookt, hem en zijn familie nooit tegenspreekt, hem alle besluiten voor jou laat nemen en hem de gelegenheid geeft seks met jou te hebben wanneer, hoe en hoe vaak hij dat wil. Dus wanneer hij het eten niet lekker vindt, je geen kip hebt klaargemaakt omdat hij jou daarvoor geen geld heeft gegeven, je geen zin in seks hebt, is hij gerechtigd jou te mishandelen. En dan heb je er zelf om gevraagd. Dus je bent niet alleen het slachtoffer, maar ook de schuldige. Vrouwen die zo gesocialiseerd zijn, zullen niet gemakkelijk aangifte doen. Mannen die zijn opgegroeid in een milieu van geweld tegen vrouwen zijn geneigd zich ook gewelddadig te gedragen. Ook wanneer zij als kind zelf slachtoffer van huiselijk geweld zijn geweest vinden zij dat ze geweld mogen gebruiken.

Recht op bescherming

Er is een Wet Bestrijding Huiselijk Geweld. Deze wet heeft een preventief karakter. Het is er op de eerste plaats om slachtoffers en potentiele slachtoffers van huiselijk geweld in een vroeg stadium bescherming te bieden. Om te voorkomen dat hen geweld wordt aangedaan. Dat dit geweld zich herhaalt en ergere vormen aanneemt. Dus het hoeft niet zover te komen. Iedere burger, in het bijzonder iedere eerstelijnshulpverlener, zou de aard en werking van deze wet moeten kennen en ernaar handelen. Dat wil zeggen in gevallen van huiselijk geweld tot actie overgaan en ervoor zorgdragen dat het slachtoffer beschermd wordt. Vele gevallen van huiselijk geweld worden ook niet als zodanig herkend en blijven onzichtbaar. Er wordt geen aangifte gedaan en ook geen beschermingsbevel aangevraagd. Er wordt, vooral in gevallen van grof seksueel geweld, over gezwegen. Een beschermingsbevel biedt bescherming aan elk slachtoffer van geweld; vrouwen, mannen, kinderen en behoeftigen. Het aanvragen van bescherming is een eenvoudige procedure. Er is geen advocaat voor nodig en er zijn ook geen kosten aan verbonden. Een slachtoffer kan zelf een verzoek tot bescherming invullen en afgeven bij de griffie van het Kantongerecht aan de Grote Combeweg 2. Maar ook een gezinslid, bloed- of aanverwant, een maatschappelijk werker, arts, opsporingsambtenaar of psycholoog om er enkelen te noemen. Na de zitting waarop het slachtoffer en de gedaagde (dader) moeten verschijnen besluit de rechter welke geboden en verboden aan de dader worden opgelegd. Zo kan het zijn dat hij wordt gevonnist zich niet te bevinden in de echtelijke woning. Geen direct of indirect contact mag hebben met het slachtoffer. Wie denkt het beschermingsbevel te kunnen overtreden komt weer voor de rechter. Dat smeekbedes dan niet helpen, heeft een dader laatst ervaren. De kantonrechter vonniste hem tot zes maanden cel. Een gewaarschuwd dader telt voor twee. Laat het niet zover komen.