Jrg 10 no 11 februari 2014
door Carla Bakboord
Kijk wat je mij weer hebt laten doen. Als je nou gewoon naar mij geluisterd had, hoefde ik je niet te slaan. Je moet me niet uitdagen. Je weet hoe wij mannen zijn, zegt een man tegen zijn vrouw. Twintig jaar na de Vierde Wereldvrouwenconferentie in Beijing, worden vrouwen wereldwijd nog steeds geweld aangedaan. Zo verklaarde de conferentie dat geweld tegen vrouwen een belemmering vormt voor de verwezenlijking van de doelstellingen voor gelijkheid, ontwikkeling en vrede. Gelijkheid verwijst naar de gelijke toegang tot middelen en bronnen. Dus dat een ieder toegang heeft tot bijvoorbeeld bescherming, veiligheid, huisvesting, gezondheidszorg en liefde. Dit valt onder de fundamentele rechten van de mens en dus ook van de vrouw. Geweld tegen vrouwen is een grove schending van mensenrechten. Zo ook het feit dat deze rechten al sinds jaar en dag niet worden beschermd en bevorderd. Aanpak van geweld tegen vrouwen is een aangelegenheid en verantwoordelijkheid van alle staten en hun burgers.
Vooruitgang
Een korte terugblik op wat er de aflopen jaren is gerealiseerd om dit fenomeen aan te pakken laat zien dat overheden, NGO’s, religieuze organisaties aardig aan de weg timmeren. Onlangs heeft onze vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties mannen opgeroepen om zich krachtig uit te spreken tegen het geweld dat vrouwen wordt aangedaan. Dit is niet vreemd, omdat het voornamelijk mannen zijn die geweld plegen tegen vrouwen. En zoals de Vierde Wereldvrouwenconferentie zo benadrukt, zijn de gevolgen van geweld tegen vrouwen desastreus voor de vrouw, haar gezin, haar familie en samenlevingen wereldwijd. Het heeft hetzelfde effect als wanneer je een steentje in het water gooit. En zie wat er gebeurt. De effecten, die negatief zijn, verspreiden zich razendsnel. Daarom ben ik blij dat mannen opgeroepen worden verantwoordelijkheid te nemen. Zij kunnen het verschil maken. En om hun eigen woorden te gebruiken; mannen die geweld plegen zijn hoofdverantwoordelijk om een einde te maken aan dit geweld. In de afgelopen twintig jaar heeft Women’s Rights Centre (WRC) meerdere malen jonge en oudere mannen gevraagd mee te doen in deze strijd. We kregen wel enig respons maar nog onvoldoende. We hadden hen zelf gevraagd een jongensgroep op te zetten om zich te buigen over dit fenomeen. Omdat ze bang waren aangezien te worden als homo’s zagen zij het jammer genoeg niet zitten. Gelukkig observeer ik nu positieve ontwikkelingen. Mannen en jongens spreken zich veel meer uit over dit onderwerp op diverse podia.
Unite
Zo had ik in 2011 in opdracht van de CARICOM in Suriname een workshop over geweld tegen vrouwen gehouden voor Caraibische mannelijke en vrouwelijke artiesten. Zij moesten muziekproducten en publieke statements over het stoppen van geweld produceren. De opgedane kennis wisten zij om te zetten in sprekende teksten. Roger Hinds, calypso zanger uit Guyana, had voorafgaand aan de workshop een lied gecomponeerd, Unite Against Violence Against Women. Met de totale groep hebben wij het geredigeerd en is er een voortreffelijk product uit gekomen. Zie hier een voorbeeld van samenwerking en de rol van mannen in de strijd. Niet alleen op dit gebied zien we hoe verschillende actoren elkaar als bondgenoten hebben gevonden. De politie, onze beste kameraad, heeft zijn houding aanzienlijk veranderd ten opzichte van slachtoffers en plegers/daders van partnergeweld. Twintig jaar geleden was het vanzelfsprekend dat slachtoffers niet werden geholpen omdat de politie vond dat huiselijk geweld een privékwestie was. Nu weet de politie wel beter. En als zij zich niet aan de regels houden dan kan het slachtoffer een beroep doen op de korpsleiding. Het beleid vanuit het Ministerie van Justitie en Politie is duidelijk. Geweld tegen vrouwen is een strafbaar feit. Ondanks uiteenlopende visies en scherpe tegenstellingen weten NGO’s overheid, politieke en religieuze organisaties op specifieke vraagstukken van geweld tegen vrouwen samen te werken. Zo ook is de Wet Bestrijding Huiselijk Geweld een feit geworden. Wanneer we terugblikken op de totstandkoming van deze wet dan zien we dat de grondslag gelegen is in de genderongelijke machtsverhoudingen en het niet naleven van de mensenrechtenverdragen. Dit zie ik als een belangrijke verworvenheid sinds de Beijing conferentie. Het begint de samenleving alsmaar duidelijker te worden dat ongelijkheid en ongelijkwaardigheid de dieperliggende oorzaken zijn van geweld tegen vrouwen. En wanneer wij deze niet opheffen en dus de mensenrechtenverdragen niet naleven, zal het geweld niet stoppen.
Geweld moet stoppen
Hoe kunnen we nu met ons allen nog meer actie ondernemen om het geweld te stoppen? De afgelopen twintig jaar is er al heel wat werk verzet en is de samenleving bewuster geworden. Het is helaas nog lang niet genoeg. Het groeiend aantal aangiftes, aanvragen voor een beschermingsbevel, nationale en internationale onderzoeksrapporten en wat collega’s vrienden, familie, buren en soms vreemden u en mij vertellen, liegt er niet om. Ligt de bal nu op de speelhelft van de mannen? Ik luisterde onlangs naar twee jongemannen. Zij vertelden dat heel wat van hun vrienden het opnemen voor vrouwen wanneer zij zien dat een vrouw door haar vriend wordt bedreigd of geslagen. Zij waarschuwen deze jongens dat wanneer zij dat meisje nog eens bedreigen of mishandelen, zij met hen te doen krijgen. Zij merkten op dat heel wat meisjes in de discotheek door hun vriend worden vernederd of mishandeld. Slechts een kleine groep komt in actie. De meerderheid kijkt toe. Zij vinden mannen en jongens die geweld gebruiken heel erg laf. Zij durven dat niet met hun mannelijke vrienden uit te halen, omdat ze bang zijn dat zij pak slaag terug zullen krijgen. Macho-zijn betekent niet dat je vrouwen moet slaan. Integendeel! Voor heel wat jongemannen word je juist gezien als vriendje. Zij zeggen dat mannen in eerste instantie moeten leren respect te hebben voor hun vriendin. En zichzelf te beheersen. Meisjes moeten leren zichzelf te verdedigen en niet alles te pikken van hun vriend. Want pas dan zal volgens hun het geweld stoppen.
Ik ben positief gestemd. Want mannen zijn twintig jaar na Beijing nog meer gaan beseffen dat zij nu ook hun bijdrage moeten leveren aan het stoppen van het geweld tegen vrouwen. Voor WRC zijn deze mannen onze belangrijke bondgenoten in de strijd tegen geweld tegen vrouwen!
Women's Rights Centre Suriname 