21 jaar strijd voor vrouwenrechten

Jrg 14 no 11 februari 2018
Door Carla Bakboord

Op 16 februari luiden wij het Chinees Nieuwjaar 2018 in, waarin wij ons zullen laten leiden door de kenmerken van het Jaar van de Hond. De Hond is trouw, loyaal, verdraagzaam en heeft een afkeer van ongerechtigheid en oneerlijkheid.  Als iets hen niet zint, kunnen zij defensief en veeleisend worden. Deze karaktertrek zorgt gelukkig ook voor de waakzaamheid die in deze tijd noodzakelijk is bij het verdedigen van onze idealen als gelijkheid, democratie en rechtvaardigheid. Zo zullen idealen in 2018 weer een grotere rol spelen, en zal samenwerking meer zin aan ons leven geven. Een jaar waarin Women’s Rights Centre (WRC) 21 jaar is geworden. Chinezen zien de Hond ook als diep loyaal naar familieleden toe. Ze zijn eerlijk, beschermend en betrouwbaar. Loyaliteit naar familieleden toe behoort ook voor WRC tot één van haar principes. De familie heeft echter voor ons een bredere betekenis. Niet alleen bloedverwanten, maar ook aangenomen familie en zij die wonen in tehuizen beschouwen wij als zeer waardevolle familieleden. Loyaliteit betekent voor ons loyaal zijn aan de mensenrechten van de meest kwetsbaren in onze families en samenleving. Loyaal zijn omvat ook gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid voor elk lid van de familie ongeacht hun leeftijd, status, gender, seksuele geaardheid of gezondheidsstatus. Vrouwen en kinderen blijken binnen de familie zeer kwetsbaar te zijn voor geweld.  Daarom richt WRC zich al 21 jaar op het opheffen van alle vormen van met name huiselijk geweld tegen vrouwen en kinderen en lobbyen om de mensenrechten van deze groepen te verdedigen. Vanuit een wetenschappelijke-, mensenrechten- en genderoptiek, is onze missie het streven naar gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen en gelijke toegang tot bronnen voor zowel mannen, vrouwen als de kwetsbare groepen, die regelmatig gestigmatiseerd en gediscrimineerd worden.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Het begin
WRC werd op 27 januari 1997 opgericht door Carla Bakboord, Betty Cederboom, Nadia Raveles, en Karin Refos. In de beginjaren was Nadia Raveles toegewezen als directeur ad interim. Zij heeft zich vanaf de jaren tachtig enorm ingezet voor slachtoffers van huiselijk geweld; waarvoor onze hartelijke dank. De organisatie onderging sinds het begin van 2000 een aantal interne wijzigingen en namen nu zitting in haar bestuur, Carla Bakboord, Henna Guicherit en Mariska Muskiet.  An Matil, werd in april als directeur toegevoegd, uitgeleend door het ministerie van Sociale Zaken en Volkshuisvesting. Vanwege andere verplichtingen verliet zij de organisatie. En ontwikkelde het bestuur diverse activiteiten met ondersteuning van vrijwilligers. In het begin hebben Maggie Schmeitz, Virgien Berkenveld en Humphrey Simson, enorm bijgedragen op het gebied van bestrijding huiselijk geweld. Helaas overleed ons bestuurslid Mariska Muskiet in augustus 2011. Dit heeft ons diep geraakt. Wij missen haar nog steeds. Mariska was onze onvermoeibare juridische expert met encyclopedische kennis op gebied van wetgeving en mensenrechten. Een zeer gedreven jonge vrouw die naast haar eigen promotieonderzoek en verplichtingen als docent van de Juridische Faculteit van de Anton de Kom Universiteit, zich toch elk moment vrijmaakte als wij op haar een beroep deden. Vanaf 2001 leidde Mariska de Commissie Ontwerpwet Bestrijding Huiselijk Geweld, die door WRC was geïnstalleerd. Veel dank zijn wij haar verschuldigd. In de commissie hadden ook zitting; mr. Carmen Rasam (advocaat generaal), mr. Maytrie, Kuldipsingh, (rechter-commissaris), mr. Nancy Tai-Apin (docent juridische faculteit) mr. Sharita Seetal (Bureau Wetgeving van het ministerie van Justitie en Politie) en drs. Henna Guicherit en Carla Bakboord MSc., beiden cultureel antropoloog en genderdeskundige.

Kerntaken

Wij verzorgen al 21 jaar trainingen, verrichten onderzoek, geven advies en ondersteunen organisaties en de overheid op het gebied van interventie huiselijk geweld, gender en seksualiteit, vrouwen en mensenrechten in zowel Suriname als het Caribisch gebied.  Hoewel er wereldwijd families zijn die in harmonie met elkaar leven, conflicten via dialoog weten op te lossen, ervaren andere dagelijks huiselijk geweld. Zo ook in Suriname. Aan de hand van ons eigen onderzoek, ervaring en studie passen wij onze trainingen aan. Zo maken wij een onderscheid tussen twee typen van huiselijk geweld, omdat het voor de hulpverleners en beleidsmakers belangrijk is te weten hoe zij moeten handelen wanneer zij geconfronteerd worden met slachtoffers en daders van huiselijk geweld. Beide typen vereisen immers verschillende soorten interventies. Zo heb je gewone ruzies tussen koppels en gezinsleden onderling waarbij machtsverhoudingen geen rol spelen.  Bij dit type kunnen zowel man als vrouw, jong en oud elkaars slachtoffer en pleger zijn. De belangrijke factor, angst, speelt hier geen rol. Bij het type dat wij terreurgeweld noemen, spelen machtsverhoudingen wel een zeer belangrijke rol en is angst de cruciale factor. Moord, zware mishandeling, verkrachting, voortdurend controle hebben over de ander en bedreiging komen dan ook veelvuldig voor bij dit type geweld. Het is enorm belangrijk dat organisaties met name die in de eerstelijn opereren waaronder de politie, de Spoed Eisende Hulp en geestelijken zich bewust zijn van dit onderscheid om hun aanpak van huiselijk geweld te verbeteren. Zij moeten zich regelmatig her- en bijscholen.

Karin Refos

Nadia Raveles

Samenwerken
Hoewel WRC geen eerstelijnszorg biedt, werd onze hulp weleens ingeroepen om slachtoffers van huiselijk geweld te begeleiden. Dit omdat er onvoldoende 24 uurs hulp beschikbaar was en is. Niet elk politiestation werkte met protocollen maar wij kregen veel hulp en begrip van politieagenten, die door ons waren getraind.  In 2001 richtte WRC een Landelijk Netwerk Bestrijding Huiselijk Geweld Tegen Vrouwen op om vanuit een multidisciplinaire aanpak de hulpvraag van slachtoffers efficiënt te beantwoorden. Samenwerken bleek moeilijk te zijn, omdat er individuele organisaties waren die geen veranderingen wilden aanbrengen in de werkwijze van hun organisaties, dat slachtoffers van huiselijk geweld alleen hen toebehoorde en daardoor bang waren dat zij hun identiteit zouden verliezen wanneer zij zich zouden committeren aan dit multidisciplinair netwerk. Een netwerk dat cliënten beter en efficiënter zou ondersteunen en begeleiden.
Helaas bewandelden deze organisaties, vanwege gebrek aan bewustzijn over het belang van dit multidisciplinair netwerk in dienst van de slachtoffers, een negatief pad; slechts uit eigen belang. Het netwerk bloedde dood. Dat was zeer triest omdat de doelgroep hiermee niet geholpen was. Later zijn wij met verschillende organisaties voor zowel korte als langere termijn samenwerkingsverbanden aangegaan. Onze ervaring leert dat netwerken een uitstekende strategie is om onze doelen te bereiken. Alleen zullen individuele organisaties binnen die netwerken moeten beseffen dat zij hun eigen identiteit en organisatie daarin niet zullen verliezen. Zij moeten begrijpen dat zij juist eerder hun doelen zullen bereiken wanneer zij gezamenlijk hun kennis, wijsheid, en projecten met hun collega-organisaties delen. Daarom zal de hondenwind in 2018 trouw, verdraagzaamheid en rechtvaardigheid over ons waaien om samenwerkingsverbanden te stimuleren.