Aan alle jongeren op weg naar de stembus

Jrg 16 no 10 januari 2020
door Henna Guicherit

Jullie gaan op 25 mei voor de eerste of tweede keer naar de stembus en behoren, met 55 procent van de kiesgerechtigden, tot de grootste groep kiezers in ons land. Deze unieke meerderheid in onze stembusgang legt een hele grote verantwoordelijkheid op jullie jonge schouders. Immers, de door jullie geldig uitgebrachte stemmen kunnen in meerderheid bepalen welke vrouwen en mannen ons volk de komende vijf jaar zullen vertegenwoordigen. Omdat de DNA-leden de president en de vicepresident kiezen, oefenen jullie met je stem indirect ook invloed uit op de samenstelling van de nieuwe regering.

Maak gebruik van je stemrecht en wees vooral blij dat:

• het algemeen kiesrecht in onze wetgeving is verankerd en wordt nageleefd;
• onze verkiezingen algemeen, vrij en geheim zijn;
• jullie gekandideerd en dus ook volksvertegenwoordiger kunnen worden;
• jullie met je stem meebepalen wie de komende vijf jaar zitting zullen hebben in De Nationale Assemblee (DNA), de ressort – en districtsraden; en last but not least
• wij in een democratische rechtstaat leven.

Dat jullie meedoen aan de verkiezingen en ook verkiesbaar kunnen zijn, is nu vanzelfsprekend. In het verleden en in de jaren tachtig hadden jullie niet het recht om het vakje van een kandidaat rood te kleuren. Na de afschaffing van de slavernij was er namelijk sprake van censuskiesrecht; alleen voor rijke mannen die belasting betaalden (Kiesreglement1865). Voor de Staten van Suriname (1936) konden Statenleden op grond van census- en capaciteitskiesrecht gekozen worden. Mannen die minimaal een ulo-diploma hadden, mochten nu ook stemmen.

In 1948 is met de invoering van het Algemeen Kiesrecht voor mannen en vrouwen een historische mijlpaal bereikt. In februari 1980, vlak vóór de verkiezingen, werd dit recht ons met de staatsgreep voor jaren ontnomen en veranderde onze democratie tot het herstel in 1987, in een militaire dictatuur.

Algemeen, vrij en geheim
Jullie nemen straks deel aan de algemene, vrije en geheime verkiezingen. Dat wil zeggen dat alle vrouwen en mannen van achttien jaar en ouder vrij zijn hun stem uit te brengen op wie zij willen en ook verkiesbaar kunnen zijn. Omdat de verkiezingen geheim zijn en jullie je stem anoniem uitbrengen, kan niemand achterhalen op wie je hebt gestemd. De gekleurde pink laat alleen zien dat je bent gaan stemmen maar meer dan dat echt niet.

Weet wel dat vrouwen en mannen, jongeren en ouderen, bewoners van stad, district en binnenland niet alleen het recht hebben hun stem uit te brengen maar ook het recht gekozen te worden. Dit laatste is niet het privilege van één sekse of één leeftijdscategorie, of één etnische groep. Je zou dat wellicht kunnen denken wanneer je bijvoorbeeld merkt dat er telkens meer mannen verkiesbaar worden gesteld dan vrouwen en meer mannen zitting hebben in DNA en in de regering. De vertegenwoordigers van die ene sekse oefenen dan meer invloed uit op wetten en beleidsbeslissingen die ook voor de andere sekse gelden. Terwijl die andere er bij de totstandkoming minder of geen inbreng in en zeggenschap over heeft gehad. Het is ook onacceptabel dat een meerderheid aan oudere mannen besluiten neemt voor jongeren.

Let er dus op en pleit er ook voor dat de kandidatenlijsten van de politieke partijen een weerspiegeling zijn van onze bevolking. Man, vrouw, jong, oud etcetera. Het mag niet meer zo zijn dat vrouwen en jongeren sterk ondervertegenwoordigd zijn op de kandidatenlijsten van de politieke partijen die zich opmaken voor de race op 25 mei.

Democratische rechtstaat
Onze grondwet laat er geen twijfel over bestaan; alle burgers zijn gelijk voor de wet. De ene burger heeft niet meer privileges dan de ander. En laat het direct gezegd zijn; man en vrouw zijn gelijkwaardig. Ik benadruk dit omdat er in de samenleving nog altijd mensen zijn die vinden dat mannen geboren leiders zouden zijn en politiek leiderschap het voorrecht van mannen is. Niets is minder waar. Leiderschap is niet aangeboren. Mannen en ook vrouwen kunnen leren leiding te geven. De ongelovige Thomassen adviseer ik goed om zich heen te kijken en hun ogen niet te sluiten voor de capabele vrouwelijke leiders die zichtbaar zijn in alle sectoren; ook in de politiek.

Ons land is een democratie. Wij hebben een volksvertegenwoordiging die rechtstreeks door het volk is gekozen. Kenmerkend voor een democratie is de scheiding der machten; de Trias Politica. De belangrijkste overheidstaken zijn verdeeld over drie machten: de wetgevende macht (DNA), de uitvoerende macht (regering) en de rechterlijke macht (het OM en Hof van Justitie).

Ons land is ook een rechtstaat. Voor iedereen geldt hetzelfde recht. Niemand staat boven de wet, ook de president en de vicepresident niet. Het is van groot belang dat wij onze democratische rechtstaat respecteren en in stand houden. Ons bewust zijn van de rechten en vrijheden en niet tornen aan de Trias Politica. Dat wil zeggen dat deze machten gescheiden blijven opereren en elkaar respecteren. Dat de regering of DNA bijvoorbeeld niet op de stoel van de rechterlijke macht gaan zitten.

Als wij onze democratische rechtstaat niet in stand houden zullen we afglijden naar een dictatuur en onze rechten en vrijheden verliezen. Wees ervan bewust dat het makkelijker is een democratie af te breken dan het weer op te bouwen. Omdat jullie stem doorslaggevend zal zijn, vraag ik jullie bijzondere aandacht voor het behoud van onze democratische rechtstaat en roep ik jullie op wet en recht te respecteren en op 25 mei gebruik te maken van je stemrecht.

• Politieke partijen die de gelijkwaardigheid van vrouwen en mannen niet respecteren en tot uiting brengen op hun kandidatenlijsten zijn naar mijn mening onze stem niet waardig.
• Voor politieke partijen die de Grondwet en de Trias Politica niet naleven is er geen plaats in onze rechtstaat. Zij zijn onze stem niet waardig;
• Politieke partijen die mensenrechten; vrouwenrechten, kinderrechten, rechten van zij die leven met een beperking, leven met hiv of rechten van de LGBT’s niet respecteren zijn onze stem ook niet waardig. Omdat dit in strijd is met onze Grondwet.