Genderoptiek Jrg 12 no 10 januari 2016
door Carla Bakboord
Op 8 februari 2016 sluiten wij het Jaar van het Schaap af. En doet het jaar van de Aap haar intrede. Enkele voorspellingen van 2015 waren dat wij last zouden hebben van maatschappelijke onrust en een gevoel van onveiligheid. Wat zal het nieuwe jaar ons brengen? De Aap is een symbool van ambitie. En dit is een terugkerend thema in 2016. Volgens de voorspellers zullen er dit jaar veel initiatieven worden genomen. Het is aan ons de keuze om te beslissen welke we gaan volgen en welke niet. Zo zeggen zij dat als je moet kiezen, het goed is om jezelf de vraag te stellen of jouw gekozen initiatief zowel goed voor jezelf is als voor anderen. Als het antwoord op beide vragen ja is ga dan door, zo niet moet je het initiatief aan je voorbij laten gaan. Dit is interessant, want in dit postmoderne tijdperk, waar individualisme hoogtij viert, zijn we eerder geneigd keuzes te maken die alleen onszelf ten goede komen. Ook al weten wij dat dit negatieve gevolgen voor de ander heeft. Het sterrenbeeld Aap staat voor Yang energie. Aangezien dit krachtige, ambitieuze en aanwezige energie is, moeten we in Het Jaar van de Aap open staan voor Ying invloeden om een juiste balans te vinden. Deze energie is namelijk zachter en vriendelijker van aard die belangrijk is om jezelf nobel, nederig en liefdevol op te stellen.
Verwachtingen
Zoals vrouwelijkheid traditioneel wordt gekenmerkt, kan ik het enigszins vergelijken met Ying. Deze eigenschapen kennen we voornamelijk toe aan vrouwen. Wat ik zo jammer vind, is dat deze kenmerken veelal als minderwaardig worden beschouwd ten opzichte van mannelijkheid die ik ook voorzichtig vergelijk met Yang. Schitterend vind ik het dat juist beide eigenschappen voor zowel mannen als vrouwen een enorme rijkdom kunnen bieden indien we er ons bewust van worden. De samenleving maakt een onderscheid tussen mannen en vrouwen. Daar is op zich niets mis mee. Wat wel mis gaat, is dat die verschillen gepaard gaan met meer voordelen voor de ene groep. Zo zien we dat mannen ten opzichte van vrouwen in meerdere mate machtsposities bekleden. Midden jaren 90’ was ik actief in het Vrouwen Parlement Forum. Ons nobel streven was evenredige verdeling van vrouwen en mannen in politieke besluitvorming en leidinggevende functies. Ik verwachtte dat die vrouwen dan vanuit hun verworven machtspositie ook een bijdrage zouden leveren aan onder meer het opheffen van de achterstandspositie van vrouwen, geweld tegen vrouwen en molest op de werkplek. Zo hebben heel wat vrouwen in topposities een fantastische bijdrage geleverd en heel veel ook niet. In de praktijk botsen we regelmatig op tegen vrouwen in machtsposities, die helaas totaal geen besef hebben van democratie, gender en rechtvaardigheid. Vrouwen voor wie vrouwenactivisten jarenlang strijd hebben geleverd en nog steeds strijd leveren. Vanwege de vele negatieve ervaringen van vrouwen met vrouwen in machtsposities, heeft de vraag voor wie het een voordeel is als vrouwen macht bekleden, heel wat discussies teweeg gebracht in de samenleving.
Nu kunt u zich afvragen of mijn verwachtingen wel terecht waren. En of ik die verwachtingen ook gericht heb op mannen? Jawel, zeer zeker. Vandaar ons streven naar verandering van de negatieve genderrollen en voor gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen. Het betekent in de praktijk dat ik verwacht dat ook mannen in machtsposities zich zullen inzetten voor het opheffen van de genderongelijkheid en het tegengaan van geweld tegen vrouwen. En dat mannen ook hun vrouwelijkheid zullen inzetten. Maar ik heb het nu niet over mannen. Ik heb het over de bijdrage die vrouwen kunnen leveren. Te vaak worden vrouwen geconfronteerd met enorme tegenwerking van vrouwen in machtsposities. Zouden deze leidinggevende vrouwen vrouwelijkheid, Ying eigenschappen, ingeruild hebben voor mannelijkheid, Yang? Bang dat zij geen erkenning zouden krijgen van hun mannelijke en vrouwelijke collegae leidinggevenden? Bang dat ze als minderwaardige vrouwen en als zwak zouden worden beschouwd? Zijn zij daarom eerder geneigd zich extra hard op te stellen zonder rekening te houden met zij die van hen afhankelijk zijn? Ik ben bereid om met deze vrouwen tijdens een seminar van gedachten te wisselen om na te gaan waar de schoen wringt en te komen met oplossingsmodellen.
Juiste keuze maken
In 2016 het Jaar van de Aap vertrouw ik erop dat mannen en vrouwen in leidinggevende posities, hun macht zullen aanwenden om de juiste keuzes te maken die voor henzelf en voor anderen vruchten afwerpen. Leiding geven vereist onder meer visie, kennis, wijsheid en inzicht. We kunnen ons geen leidinggevende figuren meer veroorloven die hun positie misbruiken en niet serieus nemen. Bovendien hebben wij leidinggevende mannen en vrouwen nodig die niet schromen zich zowel Ying als Yang kenmerken eigen te maken. Die beseffen dat vrouwelijkheid naast mannelijkheid een toegevoegde waarde geeft in het nemen van besluiten. Het scherpe onderscheid tussen mannelijkheid en vrouwelijkheid dat we al eeuwenlang koppelen aan machtsverhoudingen, brengt ons alleen maar verder af van ons evenwichtig bestaan. Zo verwacht ik dat in 2016, de vrouwen in leidinggevende functies die zich schuldig maken aan machtsmisbruik, zichzelf kritisch zullen evalueren. En vrouwelijkheid, Ying als privilege beschouwen in een balans met Yang, mannelijkheid. Ik reken er op dat zij bij elk besluit dat zij nemen, het vanuit een democratisch, gender en rechtvaardig perspectief doen. Weet dat het een positief effect zal hebben op het individu, diens familie en de samenleving. You can be the difference. Het Women’s Rights Centre wenst u allen een evenwichtig en gezond 2016.
Women's Rights Centre Suriname 